Złożona zmiana przedsięwzięcia
Sołectwa chcą zmienić przedsięwzięcia, dofinansowując zakup samochodu OSP. Odpowiadamy m.in. do kiedy można wnioskować o zmianę przedsięwzięć.
Pytanie:
Sołectwo w naszej gminie zdecydowało się zmienić wszystkie przedsięwzięcia ujęte we wniosku o fundusz sołecki. Zamiast organizować wydarzenia kulturalne, dokonywać zakupów nagród itp. wszystkie pieniądze mieszkańcy chcieli przeznaczyć na dofinansowanie zakupu nowego wozu bojowego przez OSP. Pod koniec kwietnia odbyło się zebranie wiejskie, został przyjęty nowy wniosek.
Teraz kolejne sołectwo chce zmienić przedsięwzięcia, rezygnując z części zapisanych we wniosku i przeznaczając pieniądze na dofinansowanie zakupu tegoż wozu dla OSP, podobnie jak pierwsze sołectwo (z nadzieją, że sprzęt pozostanie wyłączną własnością OSP, a z funduszu sołeckiego przekazane zostanie „dofinansowanie na samochód w formie dotacji”).
Co zrobić w sytuacji, gdy gmina rozpoczęła już przygotowania i zaczęła już realizować niektóre przedsięwzięcia z których chcą zrezygnować mieszkańcy? W jaki sposób przyjąć wniosek, jeśli w pierwszym sołectwie zebranie już się odbyło, a kolejne sołectwa mogą przyłączać się jak w łańcuszku do zmienionego wniosku?
W terminie 7 dni wójt (burmistrz) musi dokonać weryfikacji każdego z wniosków. Musi mieć zatem możliwość ustalenia, że chodzi o wspólne przedsięwzięcie. Jeżeli rozbieżności czasowe będą duże, wówczas wójt (burmistrz) będzie zobowiązany do odrzucania takich wniosków, ponieważ do upływu terminu ich zbadania (7 dni od wpływu do urzędu) nie będzie miał możliwości stwierdzenia, że kilka sołectw przeznacza środki na dany zakup, a więc spełnia on warunek mieszczenia się kosztami w kwotach przeznaczonych przez wszystkie zainteresowane sołectwa.
Złożenie w kwietniu przez jedno tylko sołectwo wniosku o zakup wozu bojowego dla OSP powinno skutkować prawdopodobnie odrzuceniem tego wniosku – koszty zadania (zakupu) przekraczają bowiem kwotę przypadającą sołectwu, zaś na dzień weryfikacji wniosku brak było innych wniosków przewidujących finansowanie tego zakupu. Jednoczesny wpływ wniosków sołectw, które przewidywałyby kwoty wystarczające na ten zakup, pozwoliłoby uznać zakup wozu za wspólne przedsięwzięcie. Trudno zatem określić jako prawidłowe przyłączanie się sołectw „jak w łańcuszku” do finansowania kosztownego zakupu zgłoszonego przez jedno z nich. Działania te sołectwa powinny podjąć w miarę jednocześnie – aby wykazać na etapie badania wniosków, że chodzi o wspólne przedsięwzięcie. Określony w pytaniu „łańcuszek” wniosków składanych ze znacznym odstępem czasowym na zadanie przekraczające w sposób oczywisty środki każdego z sołectw to „łańcuszek” wniosków, które powinny zostać odrzucone, gdyż bardzo wątpliwe jest, aby którekolwiek z sołectw posiadało środki umożliwiające samodzielne sfinansowanie zakupu samochodu.
„Nadzieja” sołectwa, że środki z funduszu będą stanowić dotację dla OSP musi pozostać tylko w sferze nadziei. Sołectwo nie może zmusić wójta (burmistrza) do wyboru jednej z dopuszczalnych form realizacji zadania publicznego. Gmina może sama zakupić wóz i przekazać go następnie OSP – efekt zakładany we wniosku sołectwa również zostanie wówczas osiągnięty.
Pytanie dotyka też bardzo istotnej kwestii: co robić, gdy sołectwa zmieniają wnioski, których realizacja już się rozpoczęła. Przepis zawarty w art. 7 ust. 2 ustawy o funduszu sołeckim zabrania, aby wniosek o zmianę prowadził do konieczności zwiększenia środków „przyznanych” sołectwu w uchwale budżetowej. Przepis ten stanowi również wytyczną, jak oceniać sytuacje, w których zmiana wniosku jest składana przez sołectwo, gdy:
– zawarto już umowę na realizację pierwotnego wniosku,
– rozpoczęto realizację przedsięwzięcia na podstawie pierwotnego wniosku,
– wykonano przedsięwzięcie na podstawie pierwotnego wniosku lecz go nie opłacono,
– wykonano i opłacono przedsięwzięcie realizowane na podstawie pierwotnego wniosku.
Niewątpliwie sytuacja, gdy środki przeznaczone na realizację wniosku ujętego w uchwale budżetowej zostały już w całości wydatkowane powoduje, że sołectwo nie może złożyć prawidłowego wniosku w sprawie zmian – nie ma już bowiem „wolnych” środków funduszu, które można byłoby wydatkować. Pozostałe wymienione przypadki, w których doszło już do podjęcia przez wójta (burmistrza) działań w celu realizacji wniosku ujętego pierwotnie w uchwale budżetowej, wymagają oceny pod kątem zasad wykonywania budżetu. Rozstrzygnięcia wymaga kwestia, od jakiego momentu należy przyjąć, że środki przeznaczone na realizację przedsięwzięć przewidzianych pierwotnie w uchwale budżetowej nie mogą być już przedmiotem zmian zgłaszanych przez sołectwo. Mając na uwadze zasady ewidencjonowania i wykazywania w sprawozdawczości danych należy przyjąć zasadę, że sołectwo może skutecznie wnosić o zmianę przeznaczenia środków, jeżeli nie zostały one jeszcze zaangażowane. Pojęcie zaangażowania określa określają przepisy rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 16 stycznia 2014 r. w sprawie sprawozdawczości budżetowej. Według § 9 ust. 2 pkt 2 załącznika nr 39 do rozporządzenia zaangażowane są kwoty wynikające z umów, decyzji i innych postanowień, których wykonanie powoduje konieczność dokonania wydatków budżetowych w roku bieżącym. Zgodne z zasadami wykonania budżetu będzie zatem przyjęcie, że sołectwo ma prawo zgłaszać wnioski w sprawie zmian przeznaczenia funduszu tylko w zakresie kwot, które nie zostały zaangażowane. Wniosek w sprawie zmian nie może zatem dotyczyć kwot ujętych w uchwale budżetowej na realizację przedsięwzięć, w stosunku do których:
– zawarto umowę na realizację,
– zlecono realizację (jako niebędące umową postanowienie skutkujące koniecznością dokonania wydatków),
– zakończono realizację lecz nie dokonano jeszcze wydatku (istnieje bądź powstanie zobowiązanie).
Działania polegające np. na rozpoczęciu przetargu w celu wyłonienia wykonawcy nie angażują jeszcze środków budżetu, a więc nie mogą być podstawą odrzucenia wniosku w sprawie zmian na podstawie art. 7 ust. 2.