W ramach kontroli gospodarki finansowej RIO w Białymstoku zwróciło uwagę na realizację wydatków z funduszu sołeckiego

Wykonanie wydatków z funduszu sołeckiego

Kontrola kompleksowa gospodarki finansowej przeprowadzona w Urzędach Gmin w Sidrze oraz w Jasionówce przez inspektorów Regionalnej Izby Obrachunkowej (RIO) w Białymstoku objęła również realizację wydatków z funduszu sołeckiego. Ustalenia kontroli zostały zawarte w wystąpieniach pokontrolnych z 28 listopada 2011 r. i 12 stycznia 2012 r., których fragmenty prezentujemy niżej.

Niezmienność przedsięwzięć z funduszu sołeckiego

W przypadku Gminy Sidra w opinii RIO stwierdzone nieprawidłowości były przede wszystkim wynikiem akceptowania pism kierowanych przez Pana Wójta do sołtysów, zawierających propozycję przekazania części środków przysługujących danemu sołectwu w ramach funduszu na odśnieżanie dróg gminnych, a tym samym zmniejszenia kwot na przedsięwzięcia ujęte we wnioskach sołectw (przedsięwzięcia te dotyczyły z reguły remontów bądź modernizacji dróg).

Przypominamy, iż RIO stoją na jednoznacznym stanowisku, iż przedsięwzięcia z funduszu sołeckiego nie mogą zostać zmienione, zaś wszystkie decyzje muszą być podejmowane bezpośrednio przez mieszkańców na zebraniu wiejskim w roku poprzedzającym rok, w którym wydatki są realizowane. Wójt Gminy Sidra nie miał prawa formułować propozycji przekazania części środków z funduszu sołeckiego na inny, niż wskazany przez mieszkańców, cel.

Uchwały o odstąpieniu od funduszu sołeckiego są bezprzedmiotowe

Przypominamy również opinię prawną autorstwa Rafała Trykozko z 2010 roku, iż wszelkie uchwały dotyczące „odstąpienia” od funduszu sołeckiego podobnie jak pisma organów wykonawczych bądź uchwałodawczych gminy nakłaniające do „zrzeczenia się” funduszu sołeckiego są bezprzedmiotowe i nie mają żadnej mocy prawnej.

Opinia na temat odwołania uchwały i pozaustawowego sposobu realizacji funduszu sołeckiego dostępna jest tutaj.

Tym samym np. ewentualna uchwała o „odstąpieniu od funduszu sołeckiego” podjęta przez Radę Miejską Zagórowa  (informacja dostępna tutaj) jest sprzeczna z ustawą i jako taka nie może w żaden sposób wpłynąć na realizację przedsięwzięć, o których zdecydowali mieszkańcy sołectw Zagórowa w 2011 roku.

Wystąpienia pokontrolne RIO w Białymstoku

1. Fragment wystąpienia pokontrolnego dot. Urzędu Gminy Sidra (RIO.I.6001-10/11)

[…] W trakcie kontroli badaniu poddano również wykonanie wydatków w ramach wyodrębnionego w budżecie gminy na 2010 rok funduszu sołeckiego (str. 80-99 protokołu kontroli). Ustalono, że w ciężar funduszu sołeckiego gmina zaewidencjonowała wydatki wykonane na łączną kwotę 138 860,03 zł. Kwota ta została ujęta we wniosku gminy o zwrot z budżetu państwa części (30%) poniesionych wydatków – 31 sierpnia 2011 r. na rachunek budżetu gminy wpłynęła dotacja celowa w wysokości 41 658 zł.

W konsekwencji, wskazane wydatki nie mogły stanowić podstawy wyliczenia dotacji celowej z budżetu państwa tytułem zwrotu części wydatków wykonanych w ramach funduszu, o której mowa w art. 2 ust. 4 ustawy. W świetle ustaleń kontroli gmina Sidra mogła wnioskować o dotację celową w kwocie 30 512,09 zł. Z korespondencji Izby Obrachunkowej z Podlaskim Urzędem Wojewódzkim wynika, że kontrolowana gmina zwróciła nadmiernie pobraną dotację w wysokości 11 145,91 zł oraz uiściła odsetki w kwocie 90 zł. […]

2. Fragment wystąpienia pokontrolnego dot. Urzędu Gminy Jasionówka (RIO.I.6001-11/11)

[…] Kontroli poddano zagadnienie funduszu sołeckiego wyodrębnionego w budżecie gminy na 2010 rok. Analiza prawidłowości obliczenia wysokości środków przypadających poszczególnym sołectwom, przeprowadzona pod kątem zgodności z przepisami art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 20 lutego 2009 r. o funduszu sołeckim (Dz. U. Nr 52, poz. 420 ze zm.), wykazała następujące nieprawidłowości (str. 62-65 protokołu kontroli):

a) jako podstawę obliczenia kwoty bazowej przyjęto liczbę mieszkańców gminy wynikającą z prowadzonego przez gminę zbioru danych stałych mieszkańców – 3.116. Zgodnie z ustawą, podstawą obliczenia kwoty bazowej jest liczba mieszkańców zamieszkałych na obszarze danej gminy, według stanu na dzień 31 grudnia roku poprzedzającego rok budżetowy o dwa lata, ustalona przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego. Prawidłowo do ustalenia kwoty bazowej powinna być przyjęta liczba mieszkańców wynosząca 2.934 osoby,

b) błędnie wyliczono kwotę dochodów bieżących gminy, przyjętych jako podstawa obliczenia kwoty bazowej. Gmina za 2008 r. osiągnęła dochody w wysokości 6.925.928,39 zł, w tym dochody majątkowe wyniosły: 7.992 zł ze sprzedaży mienia i 180.450 zł z tytułu otrzymanej dotacji na inwestycje. Jako podstawa obliczenia kwoty bazowej przyjęto dochody bieżące w wysokości 6.859.559 zł, zamiast 6.737.486,39 zł.

Ustalona przez kontrolujących kwota bazowa powinna wynosić 2.296,35 zł, zamiast 2.201,40 zł. Kwota funduszu sołeckiego ogółem, wyliczona jako suma kwot należnych poszczególnym sołectwom, została zaniżona o 6.454,19 zł. […]

Wystąpienia pokontrolne RIO w Białymstoku dostępne są tutaj.