Czy ponownie uchwalać fundusz sołecki?
20 marca 2014 r. weszła w życie nowa Ustawa o funduszu sołeckim. Czy należy ponownie podjąć uchwały o wyodrębnieniu funduszu sołeckiego?
20 marca 2014 r. weszła w życie nowa Ustawa z dnia 21 lutego 2014 r. o funduszu sołeckim
Uchwały podjęte między 20 marca a 31 marca 2014 r.
Uchwały o wydrębnieniu bądź niewyodrębnieniu funduszu sołeckiego podjęte między 20 marca a 31 marca 2014 r. jako podstawę prawną muszą wskazywać nową Ustawę (Ustawę z dnia 21 lutego 2014 r. o funduszu sołeckim). Uchwały podjęte między 20 marca a 31 marca 2014 r. powołujące się na starą Ustawę (Ustawę z dnia 20 lutego 2009 r. o funduszu sołeckim) będą nieważne, niezależnie od treści. Kwestia ta została podniesiona przez dr Rafała Trykozko w wypowiedzi dla Dziennika Gazety Prawnej zamieszczonej w artykule Fundusz sołecki lepiej uchwalić na nowo z 20 marca 2014 r.:
[…] problem może być z tymi uchwałami, które będą podejmowane od 20 marca 2014 r. (czyli od wejścia w życie nowej ustawy o funduszu sołeckim), ale z podaniem starej podstawy prawnej. – Te będą nieważne. Dlatego gminy muszą pamiętać o wskazaniu prawidłowych przepisów […]
Uchwały podjęte między 1 stycznia a 19 marca 2014 r.
Poważny problem dotyczy uchwał o wyodrębnieniu funduszu sołeckiego podjętych między 1 stycznia a 19 marca 2014 r. Wielokrotnie w czasie procesu legislacyjnego nad nową Ustawą zwracaliśmy uwagę, że rządowy projekt nie zawierał przepisów przejściowych. W toku prac parlamentarnych posłowie i senatorowie nie uwzględnili żadnych uwag, w tym dotyczących potencjalnych problemów wynikających ze złamania zasad techniki prawodawczej. Czym skutkują te błędy, w tym brak przepisów przejściowych w nowej Ustawie?
Otóż zgodnie z zasadami techniki prawodawczej uchwała rady gminy (akt prawa miejscowego) wygasa wraz z wygaszeniem mocy obowiązującej ustawy stanowiącej podstawę do jego wydania, czyli w tym przypadku Ustawy z dnia 20 lutego 2009 r. o funduszu sołeckim, o ile z prawa międzyczasowego bądż z nowej ustawy nie wynika nic innego. Takie stanowisko znajduje potwierdzenie m.in. w wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z 6 października 2010 r. (sygn. akt II OSK 1459/09). Nowa Ustawa o funduszu sołeckim niestety nie zawiera żadnych przepisów regulujących ważność uchwał podjętych między 1 stycznia a 19 marca 2014 roku.
W praktyce oznacza to tyle, że uchwały podjęte między 1 stycznia a 19 marca 2014 r. o wyodrębnieniu funduszy sołeckich mogą zostać uznane za nieważne. Wobec powyższego:
dla pewności posiadania funduszu sołeckiego w 2015 roku, w przypadku samorządów, które między 1 stycznia a 19 marca 2014 r. podjęły uchwały o wyodrębnieniu funduszu sołeckiego na podstawie starej Ustawy (Ustawy z dnia 20 lutego 2009 r.), zalecamy do 31 marca 2014 r. ponowne podjęcie uchwały o wyodrębnieniu funduszu sołeckiego, tym razem na podstawie Ustawy z dnia 21 lutego 2014 r. o funduszu sołeckim.
Na takim stanowisku stoi również Wojciech Lachiewicz, cytowany w ww. artykule w Dzienniku Gazecie Prawnej:
[…] lepiej, aby gminy uchwaliły decyzje o funduszu na podstawie nowych przepisów. Mają na to jeszcze 11 dni. – Rekomenduję takie działanie, ponieważ nowa ustawa została podjęta z naruszeniem techniki prawodawczej – twierdzi.
Tłumaczy, że nie zawiera ona przepisów przejściowych. – Nie jest w niej wyjaśnione, jak powinny być traktowane uchwały przyjęte na 2015 r. na mocy przepisów, które już nie obowiązują – wskazuje Wojciech Lachiewicz.
Jego zdaniem, jeśli trzymać się wytycznych legislacyjnych, to wszelkie akty wykonawcze podjęte na mocy starej ustawy przestają obowiązywać w momencie wejścia w życie nowej i powstaje konieczność wydania aktualnych rozporządzeń. Taką interpretację można też odnieść do uchwał przyjętych na podstawie starych przepisów. – Nie byłoby tego problemu, gdyby to była nowelizacja, a nie nowa ustawa – zaznacza. […]
Działania Sieci Obywatelskiej – Watchdog Polska
21 marca skierowaliśmy do samorządów gminnych wniosek z art. 241 Kodeksu Postępowania Administracyjnego wnosząc o podjęcie uchwały o wyodrębnieniu funduszu sołeckiego na podstawie przepisów nowej Ustawy z dnia 21 lutego 2014 r. o funduszu sołeckim. Wniosek dostępny jest po kliknięciu poniższego obrazka oraz TUTAJ.
21 marca opublikowaliśmy w tej sprawie krótki komentarz filmowy dostępny po kliknięciu poniższego obrazka lub na naszym profilu fb TUTAJ:
W marcu 2014 r. opublikujemy opinię prawną dotyczącą zmian wprowadzanych nową Ustawą z dnia 21 lutego 2014 r. o funduszu sołeckim.
Interpretacja MAiC
Minister Administracji i Cyfryzacji (MAiC) w piśmie o sygnaturze DWJST-WSUST.70-10/2014/DZ skierowanym do wojewodów oraz Krajowej Rady Regionalnych Izb Obrachunkowych przedstawił interpretację, iż nie ma konieczności ponownego podejmowania uchwał o wyodrębnieniu funduszu sołeckiego. Pismo MAiC opublikujemy niezwłocznie po jego udostępnieniu przez KRRIO. Przypominamy jednak, że interpretacje Ministerstwa nie stanowią źródła prawa, a w czasie funkcjonowania starej Ustawy o funduszu sołeckim mieliśmy już doczynienia przynajmniej z trzema przypadkami błędnych interpetacji przepisów o funduszu sołeckim, wydanymi przez instytucje administracji rządowej, weryfikowanymi sądownie, w toku kontroli organów nadzoru bądź przez same organy administracji:
– błędna interpretacja dotycząca braku konieczności podejmowania przez rady gmin uchwał o funduszu sołeckim w sytuacji niewyodrębniania funduszu sołeckiego (wydana w 2009 r. przez Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji, zweryfikowana m.in. wyrokiem WSA w Bydgoszczy z 1 stycznia 2010, sygn. akt I SA Bd 951/09, dostępnym TUTAJ)
– błędna interpretacja dotycząca możliwości łączenia środków sołectw oraz braku możliwości finansowania zakupu środków spożywczych z funduszu sołeckiego (wydana w 2012 r. przez Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji, zweryfikowana uchwałami RIO, o czym pisaliśmy TUTAJ)
– błędna interpretacja dotycząca kwestii wyliczania funduszu sołeckiego na 2013 r. (wydana w 2012 r. przez Główny Urząd Statystyczny, zmieniona przez MAiC na skutek skargi Sieci Obywatelskiej – Watchdog Polska do Prezesa Rady Ministrów, o czym pisaliśmy TUTAJ)
Zalecamy dystans do resortowych wyjaśnień, podkreślamy rangę orzecznictwa! Dlatego dla pewności posiadania funduszu sołeckiego w 2015 roku, w przypadku samorządów, które między 1 stycznia a 19 marca 2014 r. podjęły uchwały o wyodrębnieniu funduszu sołeckiego na podstawie starej Ustawy (Ustawy z dnia 20 lutego 2009 r.), zalecamy do 31 marca 2014 r. ponownie podjęcie uchwały o wyodrębnieniu funduszu sołeckiego, tym razem na podstawie Ustawy z dnia 21 lutego 2014 r. o funduszu sołeckim.