Zmiana między paragrafami
Czy w trakcie roku budżetowego możliwa jest zmiana wydatków zaplanowanych w ramach funduszu sołeckiego, polegająca na ich przeniesieniu pomiędzy paragrafami klasyfikacji budżetowej, bez zmiany ogólnej kwoty wydatków na dane przedsięwzięcie?
Pytania dotyczące możliwości zmian wydatków z funduszu sołeckiego, polegających na ich przeniesieniu między paragrafami klasyfikacji budżetowej, bardzo często pojawiają się w naszej skrzynce pytań do eksperta. Dlatego o odpowiedź na to pytanie poprosiliśmy dwóch ekspertów – Rafała Trykozko i Mirosława Paczochę. Ich odpowiedzi przedstawiamy poniżej.
Odpowiedź Mirosława Paczochy:
Ustawa z dnia 20 lutego 2009 r. o funduszu sołeckim (Dz. U. Nr 52, poz. 420, z późn. zm.) zawiera bardzo skromne postanowienia. Jej podstawową wadą jest nieobjęcie zakresem regulacji szeregu kwestii, które powinny być unormowane. Wśród nich bodaj najważniejszą jest sprawa zmian wydatków funduszu. Ustawa milczy na ten temat, z czego można by wnioskować, że prawodawca w ogóle nie przewidział zmian w raz uchwalonych wydatkach funduszu sołeckiego. Praktyka dowodzi, że zmiany takie są niekiedy potrzebne.
Fundusz sołecki nie jest funduszem celowym, a środki funduszu ujęte są w budżecie gminy. Zmiany w budżecie dokonywane są na zasadach określonych przepisami ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. Nr 157, poz. 1240, z późn. zm.). Nie wydaje się jednak, by w związku z tym możliwe było dokonywanie zmian wydatków wyodrębnionych w ramach funduszu sołeckiego, wyłącznie w oparciu o przepisy ustawy o finansach publicznych. Stoi temu na przeszkodzie szczególny sposób planowania wydatków funduszu sołeckiego, w którym bierze udział sołectwo.
Z Ustawy o funduszu sołeckim wynika, że środki funduszu sołeckiego przeznacza się na realizację przedsięwzięć, spełniających przesłanki określone w przepisie art. 1 ust. 3 Ustawy. Wniosek, wskazujący przedsięwzięcia, które mają być realizowane w ramach funduszu sołeckiego, jest uchwalany w specjalnym trybie. W uchwale budżetowej gminy wyodrębniane są wydatki budżetu gminy dotyczące przedsięwzięć realizowanych w ramach funduszu sołeckiego. Wydaje się, najważniejsze jest, by wydatki były przeznaczone na realizację przedsięwzięć objętych prawidłowo sformułowanym i uchwalonym wnioskiem sołectwa. Ujęcie tych wydatków w budżecie gminy, poprzez zaklasyfikowanie ich do określonych podziałek klasyfikacji budżetowej, ma znaczenie techniczne.
Nie powinno ulegać wątpliwości, że nie ma przeszkód do dokonania zmian w budżecie, obejmujących wydatki funduszu sołeckiego, polegających na przeniesieniu wydatków pomiędzy paragrafami klasyfikacji budżetowej, jeżeli nie skutkuje to zmianami wysokości wydatków na dane przedsięwzięcie, wskazane przez sołectwo. W takim przypadku nie jest konieczne wyrażenie stanowiska przez sołectwo (w szczególności w formie uchwały zebrania wiejskiego).
Odpowiedż Rafała Trykozko:
Zmiana w uchwale budżetowej opisana w pytaniu nie narusza Ustawy o funduszu sołeckim. Nie dochodzi bowiem do zmiany wniosku sołectwa (zmiany przedsięwzięć zawartych we wniosku). Pierwotne ujęcie w uchwale budżetowej wydatków na realizację przedsięwzięć sołectwa (rozpisanie jego realizacji na podziałki klasyfikacji budżetowej w projekcie budżetu) i tak dokonane zostało przez wójta (burmistrza), a nie przez sołectwo – koszty zadania wskazywane przez sołectwo we wniosku należy oceniać jako szacunkowe, uzasadniające jedynie ogólny przewidywany koszt zadania, a nie ostateczne.
Zmiany o takim charakterze w trakcie roku budżetowego są nieuniknione, ponieważ trudno racjonalnie zakładać, iż sołectwo, składając wniosek, w sposób ostateczny, nieodwołalny i profesjonalny oceni koszty wszystkich elementów składających się na wykonanie uchwalonego przedsięwzięcia. Oszacowanie kosztów przez sołectwo ma raczej służyć możliwości oceny wniosku w zakresie zgodności z warunkiem „mieszczenia się” przedsięwzięć w ramach kwoty przypadającej sołectwu na dany rok budżetowy. Ustawa o funduszu sołeckim nie odbiera organowi wykonawczemu gminy, na rzecz sołectw, obowiązków w zakresie wyboru formy wydatkowania środków publicznych na realizację przedsięwzięcia w sposób celowy, efektywny i oszczędny, przy zachowaniu zasady uzyskiwania najlepszych efektów z danych nakładów. Zmiany w klasyfikacji budżetowej związane z procesem realizacji budżetu, nie wpływające na zmianę przedsięwzięcia, którego wykonanie zgłosiło sołectwo, nie stanowią zmiany jego wniosku, a przez to są dopuszczalne.