20 marca 2014 r. wchodzi w życie nowa Ustawa o funduszu sołeckim

Tekst Ustawy z dnia 21 lutego 2014 r. o funduszu sołeckim opublikowany został 12 marca 2014 r. w Dzienniku Ustaw. Ustawa wchodzi w życie w terminie 7 dni od jej opublikowania, czyli 20 marca 2014 roku.

Wszystkie uchwały rad gmin o wyodrębnieniu bądź niewyodrębnieniu funduszu sołeckiego podjęte od dnia 20 marca 2014 r. muszą powoływać się na Ustawę z dnia 21 lutego 2014 r. o funduszu sołeckim!

Jeszcze w marcu 2014 r. opublikujemy komentarz do nowej Ustawy.

Tekst Ustawy dostępny jest po kliknięciu poniższych obrazków oraz w:

Dzienniku Ustaw (TUTAJ),

Internetowym Systemie Aktów Prawnych (TUTAJ).

POBIERZ PLIK: Ustawa z dnia 21 lutego 2014 r. o funduszu sołeckim

Masz Głos, Masz… wsparcie!

Rozpoczął się nabór do akcji Masz Głos, Masz Wybór. Dołącz do akcji – zmieniaj okolicę, angażuj społeczność, zdobywaj doświadczenie oraz uznanie.

Do akcji zapraszamy organizacje, grupy nieformalne, samorządy sołeckie, uniwersytety trzeciego wieku, szkoły, biblioteki, domy kultury, młodzieżowe rady gminy – wszystkich, którzy chcieliby zmieniać swoje sąsiedztwo, a jednocześnie zacieśniać współpracę mieszkańców w samorządzie.

Przygotowaliśmy sześć tzw. zadań, czyli instrukcji, co zrobić by doprowadzić do korzystnej zmiany we wspólnocie samorządowej – wyjaśnia Joanna Załuska z Fundacji Batorego, dyrektor programu MGMW. Każdy znajdzie coś dla siebie.

Krótki opis zadań znajduje się tutaj.

W tym roku uczestnicy akcji będą m.in. zmieniać przestrzeń (np. rewitalizować skwery), usprawniać komunikację pomiędzy mieszkańcami a lokalną władzą, organizować pikniki, obchody świąt, lokalne igrzyska sportowe. Zależnie od potrzeb lokalnej społeczności podejmą Inni pozmieniają godziny pracy biblioteki, menu w szkolnej stołówce lub lokalne regulaminy konsultacji społecznych – aby podnieść jakość życia mieszkańców. Za tymi wszystkimi działaniami stoi wiedza, którą jako organizatorzy akcji będziemy się dzielić ze wszystkimi uczestnikami i instrumenty prawne, takie jak np. fundusz sołecki czy inicjatywa lokalna, z których warto korzystać!

Jako tegoroczni partnerzy akcji, Stowarzyszenie Liderów Lokalnych Grup Obywatelskich szczególnie serdecznie zaprasza do realizacji zadania Fundusz Sołecki. Skupimy się na kwestiach prawa miejscowego, organizacji zebrań wiejskich, procedurze realizacji ustawy o funduszu sołeckim i sposobach społecznej kontroli jej realizacji.

Żeby wziąć udział w akcji, należy zarejestrować się na stronie: www.maszglos.pl i wybrać konkretne zadanie. Wszyscy uczestnicy akcji otrzymają wsparcie doświadczonego ekspertów (mailowe, telefoniczne bądź osobiste). Chętni, którzy do akcji zgłoszą się przed 28 kwietnia, będą mieli szanse uzyskać wsparcie rozszerzone – udział w finansowanych przez Fundację im. Stefana Batorego weekendowych szkoleniach oraz mikrogrant na pokrycie drobnych wydatków związanych z realizacją zadania.

Szczególnie serdecznie zapraszamy te grupy oraz organizacje, które nie mają wielkiego doświadczenia w działaniach w przestrzeni publicznej, z szerszymi kręgami mieszkańców lub we współpracy z lokalnymi władzami. Pomożemy – podkreśla Joanna Załuska.

Pytanie:

Wójt gminy przyjął do projektu a następnie do uchwały budżetowej gminy na 2011 r. kwoty środków funduszu sołeckiego wynikające z informacji przekazanych sołtysom, które zostały obliczone prawidłowo zgodnie z art. 2 ust. 1 ustawy o funduszu sołeckim pomimo, że sołectwa złożyły wnioski na niższe kwoty. Czy taka sytuacja jest zgodna z prawem i jakie rodzi konsekwencje?

Odpowiedź:

Sytuacja taka rodzi pewne komplikacje z punktu widzenia oceny, czym są wydatki wykonane w ramach funduszu sołeckiego, od których gmina dochodzi następnie częściowego zwrotu z budżetu państwa w formie dotacji celowej. Ani ustawodawca w ustawie o funduszu sołeckim ani Minister Finansów w rozporządzeniu w sprawie zwrotu części wydatków wykonanych w ramach funduszu sołeckiego nie określił, jak definiować wydatki wykonane w ramach funduszu. Powszechna jest interpretacja, że wydatki wykonane w ramach funduszu to wydatki poniesione zgodnie z prawidłowymi wnioskami sołectw, uchwalonymi i złożonymi w trybie ustawy o funduszu sołeckim – taką przyjęła m.in. KR RIO w programie kontroli koordynowanej funduszu sołeckiego przeprowadzonej w 2012 r.

Drugim aspektem, który trzeba uwzględnić przy ocenie tego zagadnienia jest charakter wniosku sołectwa i samego prawa sołectwa do określania przeznaczenia środków funduszu sołeckiego. Nie ma przepisów obligujących sołectwa do uchwalania wniosków w sprawie przeznaczenia funduszu, jak również nie ma przepisów zobowiązujących do określania przez sołectwo przeznaczenia całości środków postawionych do jego dyspozycji.

Przyjmując prymat wniosku sołectwa – jako dokumentu przesądzającego zarówno o celach wykorzystania środków, jak i kwoty środków budżetowych, które sołectwo chce wykorzystać w ramach przyznanej kwoty – należy stwierdzić, że podawanie w uchwale budżetowej środków na przedsięwzięcia sołeckie w kwocie wyższej niż to wynika ze złożonych wniosków jest działaniem nieprawidłowym. Mimo, że mieszczą się one w kwotach obliczonych na podstawie art. 2 ust. 1 u.f.s. Wydatkowanie wyższej kwoty niż wynika ze złożonych przez sołectwa wniosków może skutkować negatywną oceną takiego stanu przez kontrolę i właściwego wojewodę. W konsekwencji może się to wiązać z koniecznością zwrotu dotacji z budżetu państwa otrzymanej od tych wydatków, które potraktowano jako wykonane w ramach funduszu, mimo że sołectwa składając wnioski nie przewidywały rozdysponowania (wykorzystania) całości przypadających im kwot.

Mam takie trzy zasady, którymi się kieruję w pracy sołeckiej. Po pierwsze: potrzeby mieszkańców. Po drugie: informowanie. Po trzecie: rzetelne rozliczanie. Ale może zaczniemy od ludzi, od nas w Rębiszowie?

Mieszkańcy to podstawa

Zaczynam od nas, dlatego że mieszkańcy to podstawa, to samorząd. Są dobre samorządy w gminach, powiatach – myślimy wtedy zazwyczaj o usługach, szkołach, zdrowiu. Na poziomie sołectwa dobry samorząd to przede wszystkim dobrze zintegrowana społeczność wsi. Bo samorząd to my.

To taki mocny początek, co tu dużo mówić, ale dopiero kiedy będziemy dobrze zintegrowaną grupą, taką która wie czego chce – będziemy partnerami do konkretnych rozwiązań dla urzędu gminy, dla starostwa. A wszyscy w sołectwie chcemy, aby lepiej nam się tutaj żyło, abyśmy się lepiej rozumieli i te nasze wyobrażenia musimy przekładać na słowa. Inaczej rozmawia się z grupą, która wie czego chce, zna temat, formułuje swoje oczekiwania jak równy z równym. Czym jest prawdziwa siła w sołectwie? To dobrze zintegrowani ludzie.

No, ale może się wydawać, że nie od tego zaczyna się rozmowę w sołectwie. Bo drogi, lampy, kanalizacja… Wiem, że są to ważne problemy, bo to nasze sprawy. Ale czy można je rozwiązać na poziomie sołectwa? Na czym powinniśmy się skupić jako mieszkańcy? Jaka jest nasza rola? Tych pytań nie można pominąć.

Będąc sołtysem nie obiecywałem wodociągu, kanalizacji czy dokończenia oświetlenia – choć to rzeczy bardzo potrzebne, których nie ma. Jednak nie na tym polega rola sołtysa, by budować wodociąg. Od tego, na miarę zasobów, jest urząd gminy. Naszą rolą jest zwracać uwagę na nasze potrzeby, ściągać kogo trzeba, rozmawiać, wskazywać co jest do zrobienia i oczekiwać wykonania. A także rozliczać – taka jest rola ludzi i sołtysa, który ma im służyć i pomagać. To trochę inny budowniczy, buduje społeczność, choć trzeba przyznać, że jak trzeba to oczywiście chwyci za łopatę.

Zacząłem od integracji

Pierwsze co zrobiłem po wyborach, to zebranie nowej rady soleckiej. Założyliśmy stronę internetową sołectwa, aby lepiej wyjść z informacją do mieszkańców. Rębiszów to duża wieś, posiada wielu mieszkańców, również tych, którzy wyjechali i obecnie znajdują się w różnych częściach Polski i świata. Zdecydowaliśmy o założeniu strony, aby także do nich dotrzeć z wiadomościami ważnymi dla naszej społeczności, a przede wszystkim, aby w jeszcze jeden sposób integrować Rębiszowian.

Informacje znajdujące się na naszej stronie, stanowią przykład, że w Rębiszowie mieszkają ludzie, którzy zaczynają się coraz lepiej dogadywać. Powstało takie przekonanie, że musimy nauczyć się ze sobą rozmawiać, spotykać, radzić, formułować wnioski – to jest to o co mi chodzi. Są trudne rzeczy, i trzeba je rozwiązywać na zasadzie dialogu. Owszem, występują różnice w poglądach, zapatrywaniach na różne rozwiązania, ale niezależnie jakie zdanie zostanie wybrane, wszyscy muszą się zaangażować. Tu wszystko zależy od nas. No na tym polega ten nasz wiejski samorząd – nie ma go bez zaangażowania.

Sołtys musi uparcie, choćby nie każdy to lubił – a mi sprawia to wielką frajdę – wracać do kluczowej sprawy: integracji sołectwa. Kluczową sprawą dla funkcjonowania sołectwa jest integracja jego mieszkańców, a ta następuje w różnych momentach – przy pracy, zabawie, podczas wycieczki i podczas spotkania. Jako mieszkańcy interesujemy się tym, co jest wokoło nas, naszym życiem tutaj, w tej społeczności. Wspomaganie takiego zainteresowania i integracji powinno być celem pracy sołtysa i rady sołeckiej, ponieważ zainteresowanie mieszkańców życiem własnej społeczności oznacza również zaangażowanie. Wracam cały czas do kwestii integracji mieszkańców, ponieważ zintegrowani, zaangażowani mieszkańcy mówią czego im potrzeba.

Po pierwsze potrzeby mieszkańców

Można podpatrywać dobre praktyki u innych, przenosić je na grunt swojego sołectwa, co nie zastąpi głosu mieszkańców, który powinien być na pierwszym miejscu. Moim zdaniem nie warto wprowadzać pomysłów na zasadzie: pójdę, skopiuję, pochwalę się. Dlaczego? Wtedy we wsi i tak na koniec zostaniemy z niczym – cudze pomysły, cudze potrzeby a nasze realia. Jeśli komuś potrzebny jest poklask, może tak działać, ale jeśli chce tu mieszkać, to nie tędy droga. Sołtysowi może się jeszcze udać pójść na skróty, ale czy takim skrótem uda się przejść całej wsi? Jasne, że nie. Trzeba zacząć od początku: ludzie, potrzeby, realia, spotkania, spotkania, spotkania i tyle samo rozmów z perspektywą na zmiany. Dlatego musimy uczyć się słuchać i rozmawiać. To wcale nie jest prosta sprawa.

Sądzę, że nie da się inaczej rozwijać miejscowości niż spotykając się, zdobywając wiedzę – czasem trzeba posiedzieć w internecie, wyjechać, ale przecież pomysły nie rodzą się po to, aby nasze spotkania odbywały się gdzieś poza sołectwem.  Przy dobrej atmosferze, z czasem pojawiają się propozycje: słuchajcie, a może byśmy spróbowali czegoś takiego… Kilka lat temu wpadły mi w ręce stare widokówki z Rębiszowa (wtedy jeszcze nie myślałem, że  będę sołtysem). Wówczas  pomyślałem, aby zorganizować spotkanie nawiązujące do historii Rębiszowa, pokazać jak to było kiedyś. Teraz wspólnie  rozwinęliśmy ten pomysł i trafiliśmy w dziesiątkę. Nie dość, że miało miejsce duże spotkanie w świetlicy wiejskiej, to z pomocą wielu osób m.in. Arka Włodarskiego z Muzycznego Radia Jelenia Góra, dotarliśmy do kilkudziesięciu przedwojennych widokówek Rębiszowa i udało nam się wydać pamiątkowy kalendarz. To był tylko punkt wyjścia dla dalszych działań podejmowanych wspólnie w naszej miejscowości. Bowiem naszym największym sukcesem była mobilizacja na rzecz zakupu pompy insulinowej dla mieszkańca naszej miejscowości. Dzięki zaangażowaniu udało się.

Po drugie informowanie

Aby poznać oczekiwania ludzi, trzeba organizować spotkania. Nawet nie muszą to być zebrania wiejskie, tylko spotkania, aby lepiej się poznać, podyskutować. W Rębiszowie towarzyszą im kawa, herbata, ciastka. Emocje znajdują wtedy ujście i w takiej atmosferze łatwiej jest konstruktywnie porozmawiać. Dla nowego sołtysa takie spotkania to też okazja, aby powiedzieć: ja mam taki pomysł, chciałbym poznać inne. Przecież mój pomysł nie musi się spodobać – wybierzemy taki, jaki chcielibyśmy wspólnie zrealizować i ciągniemy go dalej.

Informowanie mieszkańców odgrywa istotną rolę. Jeśli ludzie nie będą informowani o tym, co dotyczy publicznych spraw, to każdy, niezależnie od stanowiska jakie zajmuje – szybko straci autorytet i zaufanie, a to jest koniec czegoś podstawowego w życiu społeczności. Zaufanie jest bardzo szybko stracić, a odbudować… dużo trudniej. Przynajmniej tyle samo wysiłku należy wkładać w realizację jakiegoś pomysłu, co w informowanie o nim oraz rozliczanie jego wykonania.

Po trzecie rzetelne rozliczanie

Z każdej pracy na rzecz dobra publicznego trzeba się rzetelnie rozliczyć. Można wykazać na co poszły nasze pieniądze z budżetu gminy, chociażby z funduszu sołeckiego. W naszej miejscowości z funduszu udało się m.in. doposażyć świetlicę wiejską w ekran i rzutnik, klub sportowy w nowe stelaże pod  krzesełka, a w OSP dofinansować wykonanie wjazdu do garażu. Okazało się, że dzięki tym zakupom można także ciekawiej organizować spotkania, zebrania wiejskie.

Co do funduszu, to fundusz najlepiej broni się sam. Proponuję zobaczyć, co udało się za te pieniądze osiągnąć, porozmawiać z ludźmi, to są rzeczy które każdy może w ciągu roku samemu ocenić. Fundusz sołecki to możliwości, widzą to mieszkańcy, widzą to radni. Dwa lata temu fundusz przeszedł jednym głosem, w tym roku było inaczej – na 15 radnych tylko jeden był przeciwny, czyli widać, że opłacało się przekazać część władzy w ręce mieszkańców. Przystępujemy również  do innych inicjatyw, np. bierzemy udział w działaniach na rzecz odnowy wsi, a o ich przebiegu i wynikach będziemy na bieżąco informować m.in. na naszej stronie internetowej rebiszow.pl.

Pismo MAiC do Wojewodów i Przewodniczącego KRRIO

Minister Administracji i Cyfryzacji pismem z dnia 30 sierpnia 2012 r. (znak DWJST-WST-026-72-34/12/DZ) zwróciła się do wojewodów oraz przewodniczącego Krajowej Rady Regionalnych Izb Obrachunkowych z prośbą o uwzględnienie w czynnościach kontrolno-nadzorczych nadzwyczajnych okoliczności, jakie miały miejsce w 2012 r. w związku z obliczaniem wysokości funduszu sołeckiego.

Mając na względzie powyższe informacje oraz fakt, że jst dokonując wyliczeń wysokości funduszu sołeckiego nie dysponowały (nie z własnej winy) danymi o których mowa w przepisach ustawy o funduszu sołeckim – zwracam się do Państwa z prośbą o uwzględnienie powyższych nadzwyczajnych okoliczności w czynnościach kontrolno-nadzorczych.

Jednocześnie wyrażam nadzieję, że trudności jakie miały jednostki samorządu terytorialnego przy wyliczaniu wysokości przedmiotowych środków nie spowodują zniechęcenia do tworzenia funduszu sołeckiego w przyszłości, którego głównym celem jest zwiększenie aktywności obywatelskiej na obszarach wiejskich.

Pełna treść pisma MAiC z 30 sierpnia 2012 r. dostępna jest poniżej oraz tutaj.

Interpelacje poselskie w sprawie obliczania wysokości funduszu sołeckiego w 2012 roku

Kilkukrotnie w bieżącym roku posłowie formułowali interpelacje w sprawie obliczania wysokości funduszu sołeckiego. Prezentujemy teksty interpelacji wraz z odpowiedziami w wersji elektronicznej. Odpowiedź na interpelacj posłów Smolarza i Włodkowskiego, ogłoszona przez Ministra Administracji i Cyfryzacji w dniu 27 września 2012 r., zawiera przywołanie omawianego pisma MAiC do Wojewodów i Przewodniczącego KRRIO.

Zachęcamy do zapoznania się z publikacją Fundusz sołecki w pytaniach i odpowiedziach wydaną przez Stowarzyszenie Liderów Lokalnych Grup Obywatelskich, w programie Budżet obywatelski.

W zespole programu Budżet obywatelski pracujemy na rzecz mieszkańców:

• odpowiadamy na Państwa pytania i przedstawiamy opinie prawne – tylko w sierpniu i wrześniu 2012 r. udzieliliśmy pisemnych odpowiedzi na ponad 250 pytań,

• publikujemy artykuły dotyczące funkcjonowania funduszy sołeckich – kilkanaście tekstów otrzymaliśmy od Państwa,

• prowadzimy kompleksowy monitoring funkcjonowania ustawy – nasze działania dotyczą gmin i instytucji centralnych,

• gromadzimy i udostępniamy wiedzę – prowadzimy własne badania i udostępniamy dane publicznych instytucji, w tym RIO,

• pracujemy z najlepszymi ekspertami z regionalnych izb obrachunkowych oraz ośrodków akademickich,

• aktywnie korzystamy z prawa – m.in. zmobilizowaliśmy do działania ponad 200 rad gmin, doprowadziliśmy do kilkudziesięciu istotnych rozstrzygnięć sądowych, podjęliśmy działania m.in. wobec GUS,

• monitorowaliśmy proces wprowadzania zmian do ustawy o funduszu sołeckim, który do zmian nie doprowadził – jesteśmy zwolennikami trwałości prawa i niewprowadzania pochopnych, nieprzemyślanych zmian,

• i co dla nas najważniejsze: spotykamy się z Państwem w całej Polsce: w gminach, w sołectwach, uczestnicząc w wydarzeniach, a ostatnio na konferencjach organizowanych wspólnie z wojewodami pod patronatem Ministerstwa Administracji i Cyfryzacji. 

Publikacja, którą przedstawiamy, w krótkiej formie zbiera to, co naszym zdaniem ważne. Publikacja Fundusz sołecki w pytaniach i odpowiedziach jest bezpłatna, można ją pobrać, drukować i rozpowszechniać. Wprowadzanie zmian zabronione. Publikacja obejmuje stan prawny na wrzesień 2012 r. W przypadku udostępniania na Państwa stronie internetowej prosimy o umieszczenie odnośnika do strony funduszesoleckie.pl

Publikacja w wersji elektronicznej

Plik do pobrania i wydruku w formacie A4 dostępny jest TUTAJ.

Plik do pobrania i wydruku w formie zeszytowej – po wydrukowaniu i złożeniu na pół publikacja tworzy niewielką książeczkę – dostępny jest TUTAJ (okładka) i TUTAJ (środek).

Publikacja tradycyjna

Dysponujemy egzemplarzami publikacji, które chętnie Państwu prześlemy drogą tradycyjną. W pierwszej kolejności publikację wysyłamy do bibliotek wiejskich oraz do gmin, w których fundusz sołecki funkcjonuje pierwszy rok.

Jeśli interesuje Państwa otrzymanie publikacji, prosimy o kontakt na adres: funduszesoleckie@sllgo.pl. Prosimy również o krótkie opisanie zmian, jakie Państwa zdaniem nastąpiły w związku z wprowadzeniem w życie funduszu sołeckiego w Państwa gminie/sołectwie oraz wyzwań, z jakimi się Państwo spotykacie. Państwa uwagi pozwolą nam lepiej odpowiedzieć na pojawiające się potrzeby. Prosimy również o nadsyłanie wszelkich uwag krytycznych dotyczących publikacji.

Wszystkich tych działań nie byłoby, gdyby nie wsparcie Trust for Civil Society in Central and Eastern Europe. Serdecznie dziękujemy!

POBIERZ PLIK: Fundusz_sołecki_pytania_odpowiedzi_2012_funduszesoleckie.pl

Czy rada gminy nowelizując budżet może zmienić przedsięwzięcia z funduszu sołeckiego?

Nie jest to możliwe. Zapraszamy do zapoznania się z uchwałą nr 9.144.2012 Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej w Warszawie z dnia 24 kwietnia 2012 r. dostępną tutaj.

Uchwała Kolegium RIO w Warszawie

Regionalna Izba Obrachunkowa w Warszawie badając uchwałę nr XIV/127/12 Rady Gminy Dobre z dnia 28 marca 2012 r. w sprawie zmian w budżecie Gminy Dobre na 2012 rok ustaliła, że:

W załączniku Nr 2 pn. „Plan wydatków na przedsięwzięcia realizowane w ramach Funduszu Soleckiego w roku 2012” Rada Gminy w miejsce dotychczasowego przedsięwzięcia w sołectwie:

– Marcelin „Remont – odtworzenie rowów” wprowadziła przedsięwzięcie pn. „Remont drogi – żwirowanie” w tej samej kwocie 5.523,00zł. Zmiany tej jak podaje Wójt Gminy w piśmie z dnia 23 kwietnia 2012 roku Rada Gminy dokonała na prośbę mieszkańców.

– Poręby Nowe „Zakup drzwi roletowych – garażowych dla OSP” w kwocie 7.000,00zł oraz „Remont drogi – żwirowanie” w kwocie 4.504,00zł wprowadziła jedno przedsięwzięcie pn. „Zakup drzwi roletowych – garażowych dla OSP” o wartości 11.504,00zł. Zmiany tej, jak podaje Wójt Gminy w piśmie z dnia 23 kwietnia 2012 roku, Rada Gminy dokonała także na prośbę mieszkańców Sołectwa Poręby Nowe.

Dalej ze złożonego wyjaśnienia Wójta Gminy wynika, iż w dniu 8 lutego 2012 roku mieszkańcy złożyli do Wójta Gminy Dobre protokół z zebrania wiejskiego z dnia 3 lutego br. podczas którego jednogłośnie podjęli wniosek o przeznaczeniu w całości funduszu soleckiego na zakup i montaż drzwi. Rada Gminy nie wniosła uwag w tym zakresie i podjęła uchwałę na sesji w dniu 28 marca 2012 roku.

Przypominamy, iż decyzja mieszkańców podjęta na zebraniu wiejskim jest wiążąca.

Jak stwierdziło w ww. uchwale Kolegium RIO w Warszawie: termin 30 września roku poprzedzającego rok budżetowy, jako ostateczna data przekazania wniosku wójtowi (burmistrzowi, prezydentowi miasta), jest nieprzekraczalny, a ustawa nie przewiduje ani wprost, ani poprzez odesłanie do odpowiednich przepisów innych ustaw – możliwości zmiany złożonego wniosku.

Propozycje dotyczące zmiany wniosku o fundusz sołecki powinny zostać przez wójta odrzucone:

W przypadku ww. sołectw, jak wskazano wyżej wnioski o zmianę przedsięwzięć realizowanych w ramach funduszu sołeckiego w 2012 roku wpłynęły do Wójta Gminy Dobre w dniu 8 lutego 2012 roku. Wójt Gminy nie wniósł uwag do złożonych wniosków i przedłożył projekt uchwały w sprawie zmian w budżecie Gminy Dobre na 2012 rok. Rada Gminy uwzględniła w podjętej uchwale przedmiotowe wnioski, przez co w istotny sposób naruszyła ww. art. 4 ust. 4 ustawy o funduszu sołeckim.

Organ nadzoru nadmienia, że Rada Gminy, jako organ władzy publicznej, zobowiązania jest do przestrzegania zasady praworządności. Dlatego rozpoznając wnioski Sołectw Marcelin i Poręby Nowe nie powinna ich uwzględnić, gdyż nie odpowiadają one wymogom określonym w przepisach art. 4 ust. 4 ustawy o funduszu sołeckim. Niniejsze wnioski zdaniem Kolegium Izby winny być przez Radę Gminy Dobre odrzucone.

Kolegium RIO zdecydowało o wszczęciu postępowania nadzorczego w sprawie stwierdzenia nieważności w części załącznika Nr 2 do uchwały Nr XIV/127/12 Rady Gminy Dobre z dnia 28 marca 2012 roku w sprawie zmian w budżecie Gminy Dobre na 2012 rok oraz wstrzymało realizację wydatków, stanowiących nowe przedsięwzięcia – nie ujęte we wnioskach o fundusz sołecki złożonych w terminie do 30 września.

Kolegium RIO wezwało również do doprowadzenia przedsięwzięć realizowanych w ramach funduszu sołeckiego w miejscowościach Marcelin i Poręby Nowe do stanu pierwotnego, czyli sprzed zmian wprowadzonych uchwałą Rady Gminy Dobre z dnia 28 marca 2012 r.

Wypełnienie zaleceń Kolegium RIO w Warszawie

Rada Gminy Dobre w dniu 27 kwietnia 2012 r. wypełniła zalecenia Kolegium RIO podejmując uchwałę unieważniającą zmiany w zakresie funduszu sołeckiego wprowadzone uchwałą z 28 marca 2012 r. Zgodnie z ustawą o funduszu sołeckim zrealizowane mogą być wyłącznie przedsięwzięcia ujęte w terminowo, tj. do 30 września, złożonym wniosku o fundusz solecki.

Do podjętej uchwały załączone zostało również uzasadnienie wynikające z treści uchwały Kolegium RIO:

Materiały źródłowe:

Uchwała Kolegium RIO w Warszawie nr 9.144.2012, z dnia 24 kwietnia 2012 r. dostępna jest tutaj.

Uchwała nr XV/131/12 Rady Gminy Dobre z dnia 27 kwietnia 2012 r. w sprawie zmian w budżecie gminy Dobre na 2012 r.  wraz z załącznikami dostępna jest tutaj.

Protokół nr 10.2012 z posiedzenia Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej w Warszawie w dniu 15 maja 2012 roku dostępny jest tutaj.

Wystąpienie pokontrolne RIO w Katowicach z dnia 23 stycznia 2012 r., Gmina Istebna, znak: WK-6100/35/4/11/12 

We wniosku pokontrolnym (str. 10-11) RIO zwróciło uwagę, że w 2010 r. nie odrzucono wniosków sołectw o przyznanie środków z funduszu sołeckiego, pomimo nie spełniania przez nie formalnego wymogu oszacowania przedsięwzięć oraz, że żadnemu z pracowników Urzędu Gminy w Istebnej nie powierzono na piśmie zadań z zakresu weryfikacji wniosków o przyznanie środków z funduszu sołeckiego.

We wniosku pokontrolnym zalecono: powierzyć pracownikom Urzędu Gminy w Istebnej obowiązki w zakresie weryfikacji wniosków o przyznanie środków z funduszu sołeckiego, stosownie do przepisów ustawy z dnia 20 lutego 2009 r. o funduszu sołeckim (Dz. U. Nr 52, poz. 420 z późn. zm.), mając na uwadze przepisy art. 68 i art. 69 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. Nr 157, poz. 1240 z późn. zm.).

Odpowiedź RIO w Katowicach z dnia 2 sierpnia 2012 r. na pytanie wójta gminy Kruszyna, znak: WA-0250/69/12

Regionalna lzba Obrachunkowa w Katowicach wskazuje, że ustawa o funduszu sołeckim nie przewiduje trybu, w którym można by dokonać zmian przedsięwzięć zgłoszonych przez mieszkańców zgodnie z ustawą, poprzez złożenie nowego wniosku lub zmianę wniosku złożonego w termnie do dnia 30 września.

W przypadku rezygnacji z realizacji przedsięwzięcia lub niemożności jego wykonania istnieje możliwość przeznaczenia niewydatkowanych środków na wykonanie w danym roku budżetowym innych zadań, w tym zgodnych z sugestiami przekazanymi przez sołectwo. Tutejsza Izba zwraca jednak uwagę, że wydatek taki traci charakter wydatków z funduszu sołeckiego. Oznacza to m.in., że kwota takiego wydatku nie może być objęta wnioskiem o zwrot z budżetu państwa w formie dotacji.

Wystąpienie pokontrolne RIO w Katowicach z dnia 20 lutego 2012 r., Gmina Krzepice, znak: WK-6100/38/4/11/12

RIO zwraca uwagę, iż wniosek sołectwa powinien być zgodny z uchwałą zebrania wiejskiego.

Wystąpienie pokontrolne RIO w Katowicach z dnia 17 sierpnia 2012 r., Gmina Pawonków, znak: WK-6100/11/4/12

RIO zwraca uwagę, iż nieprawidłowo wyliczono na 2011 r. kwotę bazową będącą składnikiem naliczenia wysokości środków funduszu dla poszczególnych Sołectw Gminy Pawonków na 2011 r.

Wystąpienie pokontrolne RIO w Katowicach z dnia 17 sierpnia 2012 r., Gmina Tworóg, znak: WK-6100/9/4/12

RIO zwróciło uwagę na nieprawidłowo ustalono kwotę funduszu sołeckiego w 2010 r.

Wystąpienie pokontrolne RIO w Katowicach z dnia 24 sierpnia 2012 r., Gmina Rajcza, znak: WK-6100/34/4/11/12

RIO zwróciło uwagę na nieterminowe przekazanie informacji w zakresie wysokości ustalonych środków na fundusz sołecki na 2011 r. dla poszczególnych sołectw Gminy Rajcza.

Wystąpienie pokontrolne RIO w Katowicach z dnia 17 sierpnia, Gmina Wielowieś, znak: WK-6100/10/4/12

RIO stwierdziło, iż w 2010 r. nieprawidłowo ustalono wysokość kwoty bazowej będącej podstawą do wyliczenia wysokości Funduszu Sołeckiego na 2011 r.

Odpowiedź RIO w Katowicach z dnia 22 grudnia 2011 r. na pytanie rady sołeckiej sołectwa Zbory, znak: WA-0250/120/11

RIO w Katowicach odpowiedziało na pytanie o możliwość wyposażenia świetlicy wiejskiej z funduszu sołeckiego. Pytanie rady sołeckiej dostępne jest tutaj.

Odpowiedź RIO w Katowicach z dnia 23 września 2011 r. na pytanie sołtysa sołectwa Zwardoń, znak: WA-0250/94/11

Regionalna Izba Obrachunkowa w Katowicach wskazuje, że ustawa o funduszu sołeckim nie przewiduje trybu, w  którym można by dokonać zmian przedsięwzięć zgłoszonych przez mieszkańców zgodnie z ustawą poprzez złożenie nowego wniosku lub zmianę wniosku złożonego w terminie do dnia 30 września.

Odpowiedź RIO w Katowicach z dnia 2 lipca 2010 r. na pytanie wójta gminy Rudziniec, znak: WA-0250/53/10

Zwracamy uwagę, iż interpretacja przyjęta w 2010 r. przez RIO: zmiana przedsięwzięcia wydaje się być jednak dopuszczalna o ile taką wolę wyrazi zebranie wiejskie poprzez stosowną uchwałę, uległa w skali kraju zmianie: niedopuszczalne jest dokonywanie zmian przedsięwzięć.

31 sierpnia 2012 r. Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji (MAiC) opublikowało informację dotyczącą możliwości korekty informacji o wysokości funduszu sołeckiego przekazanej przed 31 lipca br.

O tym, w jaki sposób dokonać korekty informacji o wysokości funduszu pisaliśmy tutaj.

Informacja MAiC znajduje się na stronie ministerstwa tutaj.

Główny Urząd Statystyczny, 13 sierpnia 2012 r., podał dane o liczbie mieszkańców gmin według stanu na 31 grudnia 2011 r. Była to informacja niezbędna dla zgodnego z prawem wyliczenia kwoty funduszu sołeckiego. Ponieważ do 31 lipca wójtowie i burmistrzowie podali już sołtysom wyliczenia dotyczące funduszu, teraz powinno nastąpić powtórne wyliczenie i podanie rzeczywistych kwot pieniędzy przypadających na sołectwo.

Jak informuje Rzeczpospolita w artykule Czas na korektę funduszu sołeckiego z 21 sierpnia 2012 r.: posługując się najnowszymi danymi, wójtowie mogą wysokość funduszu na 2013 r. wyliczyć ponownie i przekazać sołectwom poprawione informacje.

Za dostarczeniem sołtysom informacji o prawidłowej wysokości środków przemawiają następujące argumenty:

1. Kwota funduszu sołeckiego wprowadzona do budżetu gminy na 2013 r. będzie prawidłowa, co pozwoli uniknąć ew. zarzutów o niezgodne z ustawą wyliczenie funduszu sołeckiego (kwoty bazowej) podczas kontroli, co jest szczególnie istotne w przypadku składania przez gminę w 2015 roku, wniosku o zwrot z budżetu państwa części wydatków wykonanych z funduszu sołeckiego.
2. W większości sołectw nie odbyły się zebrania wiejskie, jest jeszcze czas aby uaktualnić dane: ważne aby wyliczenie poprawnej kwoty nastąpiło w czasie pozwalającym zachować inne przepisy ustawy o funduszu sołeckim (czyli jak najszybciej, najlepiej przed zebraniami wiejskimi, nie później niż w czasie który pozwoli na zgodne ze statutami sołectw zwołanie zebrań wiejskich i terminowe złożenie wniosków o fundusz sołecki).

Polecamy zatem dokonać korekty udzielonej już informacji o wysokości funduszu sołeckiego i dostarczyć ją sołtysom wraz z wyjaśnieniem sytuacji. Ważne, aby uczulić sołtysów, że prawidłowa jest nowa kwota, aby podczas zebrania wiejskiego nie doszło do sytuacji, w której mieszkańcy decydują o kwocie wyliczonej na podstawie szacunkowych danych.

W przypadkach, w których wniosek o fundusz sołecki został już uchwalony, w przypadku niewielkich zmian w liczbie ludności gminy, różnica w naliczeniu funduszu sołeckiego nie powinna mieć wpływu na ocenę kosztów przedsięwzięć jako mieszczących się bądź nie w kwocie przypadającej sołectwu, co jednak nie rozwiąże problemu prawidłowości wyliczenia kwoty bazowej. Zwracamy uwagę, iż jeśli wniosek został już uchwalony, do 30 września istnieje możliwość zwołania kolejnego zebrania wiejskiego i przyjęcia wniosku o fundusz sołecki, jeśli kwota funduszu przypadająca na sołectwo różni się od tej, jaka została uprzednio wskazana w informacji wójta lub burmistrza.