Od uchwały o funduszu sołeckim nie ma wyjątków

Rada gminy nie może zrezygnować z podejmowania uchwały o funduszu sołeckim, niezależnie od sposobu finansowania jednostek pomocniczych.

Wyodrębnienie w gminie środków sołeckich w oparciu o ustawę o samorządzie gminnym nie zwalnia rady gminy z obowiązku podjęcia uchwały o funduszu sołeckim.

Art. 1. 1. Ustawy o funduszu sołeckim traktuje:

Rada gminy rozstrzyga o wyodrębnieniu w budżecie gminy środków stanowiących fundusz sołecki, zwany dalej „funduszem”, do dnia 31 marca roku poprzedzającego rok budżetowy, podejmując uchwałę, w której wyraża zgodę albo nie wyraża zgody na wyodrębnienie funduszu w roku budżetowym.

Egzekwując stosowanie Ustawy o funduszu sołeckim SLLGO skierowało w 2011 r. wnioski z art. 241 Kodeksu postępowania administracyjnego do gmin niepodejmujących uchwał o wyodrębnieniu bądź niewyodrębnieniu funduszu sołeckiego. Przedmiotem wniosku SLLGO było poddanie pod obrady rad gmin projektów uchwał o wyodrębnieniu funduszy sołeckich.

Wójt gminy Zielonki, przewodniczący rady gminy Lubań oraz przewodnicząca rady gminy Borów poinformowali SLLGO o nie podjęciu żadnej uchwały odnośnie funduszu sołeckiego, co stanowi naruszenie Ustawy o funduszu sołeckim. Rady gmin naruszyły również Kodeks postępowania administracyjnego nie rozpatrując wniosków SLLGO i nie informując stowarzyszenia o swoich działaniach.

Jednocześnie otrzymaliśmy informację, iż w ww. gminach, na różnych zasadach, funkcjonują środki do dyspozycji rad sołeckich czy środki zabezpieczane w budżecie na potrzeby sołectw niestanowiące funduszy sołeckich. Wyodrębnienie środków na potrzeby sołectw umożliwia ustawa o samorządzie gminnym, za art. 51. § 3: Statut gminy określa uprawnienia jednostki pomocniczej do prowadzenia gospodarki finansowej w ramach budżetu gminy. 

Pisma z UG Zielonki, UG Lubań i UG Borów dostępne są tutaj oraz po kliknięciu poniższego obrazka.

Obowiązek podjęcia uchwały o funduszu sołeckim wynika z Ustawy o funduszu sołeckim.

Funkcjonowanie w gminie środków sołeckich innych niż fundusz sołecki, w żaden sposób nie zwalnia rady gminy od podjęcia uchwały dotyczącej funduszu sołeckiego. 

– Rada gminy może zdecydować o wyodrębnieniu funduszu sołeckiego. W takiej sytuacji może istnieć równolegle fundusz sołecki oparty na zasadach określonych w Ustawie o funduszu sołeckim i środki sołeckie, np. w niewielkiej wysokości, ale pozwalającej na dokonanie niezbędnych, trudnych do przewidzenia rok wcześniej wydatków. Należy zwrócić uwagę, iż wyłącznie w przypadku funduszu sołeckiego, decyzje podjęte przez mieszkańców są wiążące dla wszystkich organów gminy!

Istnienie funduszu sołeckiego nie może wpływać na gospodarkę finansową sołectwa w zakresie uzyskiwania dochodów z mienia komunalnego bądź realizacji zadań przekazanych jednostce pomocniczej przez gminę. Fundusz sołecki nie zastępuje również środków, jakie gmina zobowiązana jest niezależnie od istnienia funduszu sołeckiego przeznaczać np. na utrzymanie świetlic wiejskich, oświetlenie ulic bądź naprawy dróg. Fundusz sołecki stanowi uzupełnienie sposobu finansowania jednostek pomocniczych gminy.

– Rada gminy może również podjąć uchwałę o niewyodrębnieniu funduszu sołeckiego, ale traci tym samym możliwość uzyskania z budżetu państwa zwrotu za wydatki poniesione z funduszu sołeckiego w wysokości 10, 20 lub 30%. 

Nawet jeśli rada gminy, tak jak w przypadku gminy Lubań, uważa za niecelowe wyodrębnianie funduszu sołeckiego, organ gminy musi wypełnić ustawowy obowiązek podjęcia uchwały o funduszu sołeckim.

Obowiązek podjęcia uchwały stwierdzają sądy, RIO, NIK, wojewodowie oraz MAiC

Wójt gminy Zielonki w piśmie o znaku ROP.033.6.2011 oznajmił, iż niepodjęcie uchwały w tej sprawie [funduszu sołeckiego] oznacza, że rada nie wyraża zgody na wyodrębnienie funduszu sołeckiego. Takie stanowisko wyraziła również przewodnicząca rady gminy Borów (pismo o znaku OA.0004.0001.2011). Podobnie Rada Gminy Lubań w roku bieżącym, jak i w latach poprzednich, nie podjęła zarówno uchwały w sprawie wyodrębnienia lub nie wyodrębnienia z budżetu gminy środków stanowiących fundusz sołecki (pismo o znaku PA.1431.1.2011.AU.2). Powyższe informacje organów gminy nie są zgodne z prawem.

Jednolite stanowisko w sprawie obligatoryjności podejmowania uchwał w sprawie funduszu sołeckiego zajmują sądy, RIO, NIK, Wojewodowie a także Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji, jednoznacznie stwierdzając, iż obowiązek podjęcia uchwały o wyodrębnieniu bądź niewyodrębnieniu funduszu sołeckiego dotyczy każdej gminy posiadającej jednostki pomocnicze – sołectwa.

Stanowisko MAiC (dawniej MSWiA) dostępne jest tutaj oraz po kliknięciu poniższego obrazka.

Ponadto istotnej korekty wymaga informacja udzielona przez wójta gminy Zielonki, stwierdzająca iż za prawidłową gospodarkę finansową sołectwa odpowiedzialny jest sołtys, który upoważniony jest do uzyskiwania inforrmacji w tych sprawach od służb finansowo-księgowych Urzędu Gminy Zielonki.

Zgodnie z art. 61 § 1 Ustawy o samorządzie gminnym: Gospodarka finansowa gminy jest jawna. Ustawa o finansach publicznych w art. 33 § 1 stwierdza, iż: Gospodarka środkami publicznymi jest jawna. Zgodnie zaś z Konstytucją RP oraz Ustawą o dostępie do informacji publicznej każdemu przysługuje prawo do informacji, również w zakresie dotyczącym gospodarki finansowej gminy, sołectwa czy innych instytucjii dysponujących publicznymi pieniędzmi. Tak więc w drodze wniosku o informację publiczną każdy może uzyskać informację od wójta gminy Zielonki np. w zakresie gospodarki finansowej dowolnego sołectwa.