Tak rozpoczęła się nasza przygoda ze staniem na straży funduszu sołeckiego, który został uregulowany ustawowo pół roku później. Pilnowaliśmy, aby rady gmin podejmowały uchwały o przyjęciu lub nieprzyjęciu funduszu na kolejny rok, licząc na to, że takiej decyzji będzie towarzyszyła dyskusja o wspólnych sprawach. Zwracaliśmy uwagę na dokumentowanie zebrań wiejskich, aby było jasne, kto i w jaki sposób podejmował decyzje o wydawaniu wspólnych pieniędzy. Walczyliśmy o nieusuwanie przepisu o niepodważalności decyzji mieszkańców oraz o to, by mogli zaplanować wydawanie pieniędzy zgodnie ze swoimi potrzebami, bez ingerencji wójtów i burmistrzów. Mamy poczucie, że te kilka lat obowiązywania funduszu przyniosło rezultaty. Mieszkańcy mają poczucie, że to należne im pieniądze i widzą rezultaty swoich decyzji każdego dnia. Wiedzą, że nikt nie może za nich zdecydować i znają wagę swojego głosu.

Jako że staliśmy się wielbicielami funduszu sołeckiego, chętnie włączyliśmy się w debatę o budżetach obywatelskich w miastach. Tu nasza opinia stała się jednak mniejszościowa. Większość osób dyskutujących o budżetach obywatelskich chce pozostawić swobodny wybór samorządom. My z kolei oczekiwalibyśmy minimalnych standardów prawnych. Boimy się bowiem zniekształcenia dobrego pomysłu na wzmacnianie obywatelskości. Może ono powstać poprzez brak debaty, jawności, jasnych zasad, gwarancji wpływu i elementu wspólnotowości. Teraz budżetami obywatelskimi nazywane są inicjatywy wypaczające ideę. Takie, gdzie to radni podejmują decyzję o tym, jaka jest wola mieszkańców, lub takie, gdzie ukrywa się autorów projektów, odgórnie tworzy regulaminy itp. Faktem jednak jest, że ostatnie lata „dziania się” funduszy obywatelskich spowodowały przeniesienie nas do zupełnie innej rzeczywistości w mówieniu o wspólnych pieniądzach.

I dlatego Polska ma się czym dzielić. Mamy sporą praktykę – dobrą, złą, początkującą i zaawansowaną. To kopalnia inspiracji, refleksji i motywacji do działania dla innych. Zapraszamy do nas osoby z innych krajów. Pokazujemy różnorodność, a oni biorą, co zechcą.

Dzięki świetnej współpracy z Centrum Informacyjnym dla Władz Lokalnych w Mołdawii, przyjedzie do nas nowa grupa. Są to urzędnicy, aktywiści miejscy, osoby z organizacji i radni. Pochodzą z pięciu miejsc. Z ponad trzydziestotysięcznego Orhei, gdzie podjęto już pierwszą próbę wprowadzania budżetu; z prawie czterdziestotysięcznego Ungheni, w którym urzędnicy przyglądają się budżetowi obywatelskiemu z ciekawością; czy z nieco większego Cahul, w którym burmistrz chce pracować z budżetem obywatelskim. Dwie osoby pochodzą ze wsi Cosnita (Kosznica) – należącej do Mołdawii, ale odciętej od reszty kraju przez Naddniestrze. Pojawią się też przedstawiciele stolicy – Kiszyniowa.

Grupę poznaliśmy podczas naszej wizyty w miejscowości Cahul, gdzie zorganizowano okrągły stół na temat budżetu obywatelskiego. Wziął w niej udział Piotr Choroś z urzędu Miasta w Lublinie i Katarzyna Batko-Tołuć z Sieci Watchdog, Usłyszeliśmy co interesuje Mołdawian, jakie zadają pytania, jakie mają podejście do tematu. Zaplanowana przez nas wizyta ma opowiedzieć o tematyce z wielu punktów widzenia i podkreślić istotne aspekty. Zaczynamy od miejscowości Margonin w Wielkopolsce. To gmina, która właśnie zaczęła zmieniać statuty sołectw, a budżet sołecki ma od dwóch lat.  Do przyjazdu zachęcił nas Krzysztof Bereta, który śledzi dokładnie co dzieje się w gminie. Chcemy, aby nasi goście usłyszeli, jak to jest zaczynać proces oddawania głosu mieszkańcom. Później zobaczą jeszcze dwa sołectwa – jedno wielokrotnie nagradzane i mające fundusz sołecki od samego początku obowiązywania ustawy (Krzykosy) i Tarnowską Wolę, która chce się pochwalić nie tylko funduszem sołeckim, ale także korzystaniem z inicjatywy lokalnej.

Na zdjęciu Kolorowa Ściana – „Dobra”. To instalacja sfinansowana z budżetu obywatelskiego w Koninie. Służy do zbierania nakrętek od butelek plastikowych. Następnie zebrane dary przeznaczane są na cele charytatywne.

Odwiedzimy także kilka miast. Najpierw Konin, w którym budżet budzi wiele emocji. Mieszkańcy zdobywają niezależność, a miasto uznaje ich prawo do podejmowania decyzji. Na przeciwko magistratu w Koninie stoi np. wielki elektroniczny licznik długu publicznego sfinansowany z budżetu obywatelskiego. Nieco dalej z kolei świetna inicjatywa, która łączy mieszkańców – Kolorowa Ściana. To instalacja na nakrętki – mieszkańcy wspólnie je zbierają na wybrane przez siebie cele. Konin to także miasto partnerskie jednego z naszych gości – Ungheni.

Odwiedzimy też Kalisz, w którym chcemy pokazać jak można wytrwale pracować z mieszkańcami nad budżetem. Mamy zamiar odwiedzić inicjatywę Liczy się miasto, która zachwyca pomysłami włączania ludzi do działania poprzez warsztaty, filmy, wystawy. Robi to od trzech lat i widać efekty tej solidnej pracy. Na ich spotkania przychodzą mieszkańcy i urzędnicy. Odbywają się gorące dyskusje. To świetny przykład tak popularnego, a w rzeczywistości rzadkiego, „Partnerstwa”. Celowo napisanego wielką literą.

Kolejnym miastem na trasie będzie Kutno. Tu z kolei skupimy się na ewaluowaniu budżetu obywatelskiego. To miasto przeprowadziło bardzo solidną ocenę. Skoro budżet ma osiągać cele społeczne, to ewaluacja jest nieodzownym elementem procesu. To powinno być standardowe podejście do tematu.

Nasi goście będą też mogli zapoznać się z przykładem pracy nad włączaniem młodzieży w tworzenie budżetu. W tym celu – dzięki pośrednictwu Krajowego Stowarzyszenia Sołtysów – pojedziemy do Kłodawy. Spotkamy się także z dyrekcją Domu Kultury Śródmieście w Warszawie. To z kolei przykład jak budżet obywatelski może objąć instytucję.

Na zakończenie wizyty nasi goście zawitają do Pracowni Badań i Innowacji Społecznych Stocznia. Tam zapewne zadadzą wiele pytań o sprawy, które zastanowiły ich podczas wizyty. Zależy nam też na tym, żeby dowiedzieli się, jakie wyniki przyniosła w Polsce wspólna praca nad standardami budżetu (a te właśnie skoordynowała Stocznia). Nasi goście sami, dosyć spontaniczne, taką wspólną pracę obiecali sobie podczas wspominanego okrągłego stołu w Cahul. A spotkali się dzięki wsparciu niezwykle zaangażowanego dyrektora polskiej placówki w Mołdawii – Tomasza Horbowskiego.

Ta wizyta jest dla nas podsumowaniem wielu lat pracy. Przygotowując ją, zobaczyliśmy drogę, którą przeszliśmy w Polsce do dziś. Dziś dyskusja o wydawaniu pieniędzy przez mieszkańców wrze. A pamiętamy przecież czasy, gdy tak nie było. Wypracowaliśmy też na tyle dużo różnorodnych doświadczeń, że jest czym się dzielić z tymi, którzy chcą je poznać. A co najważniejsze, nie pokażemy wcale Polski lukrowanej, którą często prezentuje się odwiedzającym gościom. Przyjeżdżają do nas ludzie, którzy mają swoje cele i pytania. My im chcemy pokazać się tacy, jacy jesteśmy. Sami zdecydują, z których doświadczeń chcą skorzystać.

opensource.com, flickr.com / licencja: CC BY-NC-ND 2.0

Katarzyna Batko-Tołuć

Masz Głos, Masz… wsparcie!

Rozpoczął się nabór do akcji Masz Głos, Masz Wybór. Dołącz do akcji – zmieniaj okolicę, angażuj społeczność, zdobywaj doświadczenie oraz uznanie.

Do akcji zapraszamy organizacje, grupy nieformalne, samorządy sołeckie, uniwersytety trzeciego wieku, szkoły, biblioteki, domy kultury, młodzieżowe rady gminy – wszystkich, którzy chcieliby zmieniać swoje sąsiedztwo, a jednocześnie zacieśniać współpracę mieszkańców w samorządzie.

Przygotowaliśmy sześć tzw. zadań, czyli instrukcji, co zrobić by doprowadzić do korzystnej zmiany we wspólnocie samorządowej – wyjaśnia Joanna Załuska z Fundacji Batorego, dyrektor programu MGMW. Każdy znajdzie coś dla siebie.

Krótki opis zadań znajduje się tutaj.

W tym roku uczestnicy akcji będą m.in. zmieniać przestrzeń (np. rewitalizować skwery), usprawniać komunikację pomiędzy mieszkańcami a lokalną władzą, organizować pikniki, obchody świąt, lokalne igrzyska sportowe. Zależnie od potrzeb lokalnej społeczności podejmą Inni pozmieniają godziny pracy biblioteki, menu w szkolnej stołówce lub lokalne regulaminy konsultacji społecznych – aby podnieść jakość życia mieszkańców. Za tymi wszystkimi działaniami stoi wiedza, którą jako organizatorzy akcji będziemy się dzielić ze wszystkimi uczestnikami i instrumenty prawne, takie jak np. fundusz sołecki czy inicjatywa lokalna, z których warto korzystać!

Jako tegoroczni partnerzy akcji, Stowarzyszenie Liderów Lokalnych Grup Obywatelskich szczególnie serdecznie zaprasza do realizacji zadania Fundusz Sołecki. Skupimy się na kwestiach prawa miejscowego, organizacji zebrań wiejskich, procedurze realizacji ustawy o funduszu sołeckim i sposobach społecznej kontroli jej realizacji.

Żeby wziąć udział w akcji, należy zarejestrować się na stronie: www.maszglos.pl i wybrać konkretne zadanie. Wszyscy uczestnicy akcji otrzymają wsparcie doświadczonego ekspertów (mailowe, telefoniczne bądź osobiste). Chętni, którzy do akcji zgłoszą się przed 28 kwietnia, będą mieli szanse uzyskać wsparcie rozszerzone – udział w finansowanych przez Fundację im. Stefana Batorego weekendowych szkoleniach oraz mikrogrant na pokrycie drobnych wydatków związanych z realizacją zadania.

Szczególnie serdecznie zapraszamy te grupy oraz organizacje, które nie mają wielkiego doświadczenia w działaniach w przestrzeni publicznej, z szerszymi kręgami mieszkańców lub we współpracy z lokalnymi władzami. Pomożemy – podkreśla Joanna Załuska.

Mam takie trzy zasady, którymi się kieruję w pracy sołeckiej. Po pierwsze: potrzeby mieszkańców. Po drugie: informowanie. Po trzecie: rzetelne rozliczanie. Ale może zaczniemy od ludzi, od nas w Rębiszowie?

Mieszkańcy to podstawa

Zaczynam od nas, dlatego że mieszkańcy to podstawa, to samorząd. Są dobre samorządy w gminach, powiatach – myślimy wtedy zazwyczaj o usługach, szkołach, zdrowiu. Na poziomie sołectwa dobry samorząd to przede wszystkim dobrze zintegrowana społeczność wsi. Bo samorząd to my.

To taki mocny początek, co tu dużo mówić, ale dopiero kiedy będziemy dobrze zintegrowaną grupą, taką która wie czego chce – będziemy partnerami do konkretnych rozwiązań dla urzędu gminy, dla starostwa. A wszyscy w sołectwie chcemy, aby lepiej nam się tutaj żyło, abyśmy się lepiej rozumieli i te nasze wyobrażenia musimy przekładać na słowa. Inaczej rozmawia się z grupą, która wie czego chce, zna temat, formułuje swoje oczekiwania jak równy z równym. Czym jest prawdziwa siła w sołectwie? To dobrze zintegrowani ludzie.

No, ale może się wydawać, że nie od tego zaczyna się rozmowę w sołectwie. Bo drogi, lampy, kanalizacja… Wiem, że są to ważne problemy, bo to nasze sprawy. Ale czy można je rozwiązać na poziomie sołectwa? Na czym powinniśmy się skupić jako mieszkańcy? Jaka jest nasza rola? Tych pytań nie można pominąć.

Będąc sołtysem nie obiecywałem wodociągu, kanalizacji czy dokończenia oświetlenia – choć to rzeczy bardzo potrzebne, których nie ma. Jednak nie na tym polega rola sołtysa, by budować wodociąg. Od tego, na miarę zasobów, jest urząd gminy. Naszą rolą jest zwracać uwagę na nasze potrzeby, ściągać kogo trzeba, rozmawiać, wskazywać co jest do zrobienia i oczekiwać wykonania. A także rozliczać – taka jest rola ludzi i sołtysa, który ma im służyć i pomagać. To trochę inny budowniczy, buduje społeczność, choć trzeba przyznać, że jak trzeba to oczywiście chwyci za łopatę.

Zacząłem od integracji

Pierwsze co zrobiłem po wyborach, to zebranie nowej rady soleckiej. Założyliśmy stronę internetową sołectwa, aby lepiej wyjść z informacją do mieszkańców. Rębiszów to duża wieś, posiada wielu mieszkańców, również tych, którzy wyjechali i obecnie znajdują się w różnych częściach Polski i świata. Zdecydowaliśmy o założeniu strony, aby także do nich dotrzeć z wiadomościami ważnymi dla naszej społeczności, a przede wszystkim, aby w jeszcze jeden sposób integrować Rębiszowian.

Informacje znajdujące się na naszej stronie, stanowią przykład, że w Rębiszowie mieszkają ludzie, którzy zaczynają się coraz lepiej dogadywać. Powstało takie przekonanie, że musimy nauczyć się ze sobą rozmawiać, spotykać, radzić, formułować wnioski – to jest to o co mi chodzi. Są trudne rzeczy, i trzeba je rozwiązywać na zasadzie dialogu. Owszem, występują różnice w poglądach, zapatrywaniach na różne rozwiązania, ale niezależnie jakie zdanie zostanie wybrane, wszyscy muszą się zaangażować. Tu wszystko zależy od nas. No na tym polega ten nasz wiejski samorząd – nie ma go bez zaangażowania.

Sołtys musi uparcie, choćby nie każdy to lubił – a mi sprawia to wielką frajdę – wracać do kluczowej sprawy: integracji sołectwa. Kluczową sprawą dla funkcjonowania sołectwa jest integracja jego mieszkańców, a ta następuje w różnych momentach – przy pracy, zabawie, podczas wycieczki i podczas spotkania. Jako mieszkańcy interesujemy się tym, co jest wokoło nas, naszym życiem tutaj, w tej społeczności. Wspomaganie takiego zainteresowania i integracji powinno być celem pracy sołtysa i rady sołeckiej, ponieważ zainteresowanie mieszkańców życiem własnej społeczności oznacza również zaangażowanie. Wracam cały czas do kwestii integracji mieszkańców, ponieważ zintegrowani, zaangażowani mieszkańcy mówią czego im potrzeba.

Po pierwsze potrzeby mieszkańców

Można podpatrywać dobre praktyki u innych, przenosić je na grunt swojego sołectwa, co nie zastąpi głosu mieszkańców, który powinien być na pierwszym miejscu. Moim zdaniem nie warto wprowadzać pomysłów na zasadzie: pójdę, skopiuję, pochwalę się. Dlaczego? Wtedy we wsi i tak na koniec zostaniemy z niczym – cudze pomysły, cudze potrzeby a nasze realia. Jeśli komuś potrzebny jest poklask, może tak działać, ale jeśli chce tu mieszkać, to nie tędy droga. Sołtysowi może się jeszcze udać pójść na skróty, ale czy takim skrótem uda się przejść całej wsi? Jasne, że nie. Trzeba zacząć od początku: ludzie, potrzeby, realia, spotkania, spotkania, spotkania i tyle samo rozmów z perspektywą na zmiany. Dlatego musimy uczyć się słuchać i rozmawiać. To wcale nie jest prosta sprawa.

Sądzę, że nie da się inaczej rozwijać miejscowości niż spotykając się, zdobywając wiedzę – czasem trzeba posiedzieć w internecie, wyjechać, ale przecież pomysły nie rodzą się po to, aby nasze spotkania odbywały się gdzieś poza sołectwem.  Przy dobrej atmosferze, z czasem pojawiają się propozycje: słuchajcie, a może byśmy spróbowali czegoś takiego… Kilka lat temu wpadły mi w ręce stare widokówki z Rębiszowa (wtedy jeszcze nie myślałem, że  będę sołtysem). Wówczas  pomyślałem, aby zorganizować spotkanie nawiązujące do historii Rębiszowa, pokazać jak to było kiedyś. Teraz wspólnie  rozwinęliśmy ten pomysł i trafiliśmy w dziesiątkę. Nie dość, że miało miejsce duże spotkanie w świetlicy wiejskiej, to z pomocą wielu osób m.in. Arka Włodarskiego z Muzycznego Radia Jelenia Góra, dotarliśmy do kilkudziesięciu przedwojennych widokówek Rębiszowa i udało nam się wydać pamiątkowy kalendarz. To był tylko punkt wyjścia dla dalszych działań podejmowanych wspólnie w naszej miejscowości. Bowiem naszym największym sukcesem była mobilizacja na rzecz zakupu pompy insulinowej dla mieszkańca naszej miejscowości. Dzięki zaangażowaniu udało się.

Po drugie informowanie

Aby poznać oczekiwania ludzi, trzeba organizować spotkania. Nawet nie muszą to być zebrania wiejskie, tylko spotkania, aby lepiej się poznać, podyskutować. W Rębiszowie towarzyszą im kawa, herbata, ciastka. Emocje znajdują wtedy ujście i w takiej atmosferze łatwiej jest konstruktywnie porozmawiać. Dla nowego sołtysa takie spotkania to też okazja, aby powiedzieć: ja mam taki pomysł, chciałbym poznać inne. Przecież mój pomysł nie musi się spodobać – wybierzemy taki, jaki chcielibyśmy wspólnie zrealizować i ciągniemy go dalej.

Informowanie mieszkańców odgrywa istotną rolę. Jeśli ludzie nie będą informowani o tym, co dotyczy publicznych spraw, to każdy, niezależnie od stanowiska jakie zajmuje – szybko straci autorytet i zaufanie, a to jest koniec czegoś podstawowego w życiu społeczności. Zaufanie jest bardzo szybko stracić, a odbudować… dużo trudniej. Przynajmniej tyle samo wysiłku należy wkładać w realizację jakiegoś pomysłu, co w informowanie o nim oraz rozliczanie jego wykonania.

Po trzecie rzetelne rozliczanie

Z każdej pracy na rzecz dobra publicznego trzeba się rzetelnie rozliczyć. Można wykazać na co poszły nasze pieniądze z budżetu gminy, chociażby z funduszu sołeckiego. W naszej miejscowości z funduszu udało się m.in. doposażyć świetlicę wiejską w ekran i rzutnik, klub sportowy w nowe stelaże pod  krzesełka, a w OSP dofinansować wykonanie wjazdu do garażu. Okazało się, że dzięki tym zakupom można także ciekawiej organizować spotkania, zebrania wiejskie.

Co do funduszu, to fundusz najlepiej broni się sam. Proponuję zobaczyć, co udało się za te pieniądze osiągnąć, porozmawiać z ludźmi, to są rzeczy które każdy może w ciągu roku samemu ocenić. Fundusz sołecki to możliwości, widzą to mieszkańcy, widzą to radni. Dwa lata temu fundusz przeszedł jednym głosem, w tym roku było inaczej – na 15 radnych tylko jeden był przeciwny, czyli widać, że opłacało się przekazać część władzy w ręce mieszkańców. Przystępujemy również  do innych inicjatyw, np. bierzemy udział w działaniach na rzecz odnowy wsi, a o ich przebiegu i wynikach będziemy na bieżąco informować m.in. na naszej stronie internetowej rebiszow.pl.

Samorząd to my! Samorząd czyli kto?

W 2012 roku w pracy z funduszem sołeckim wspieraliśmy wspólnoty samorządowe na różnych poziomach. Zaangażowaliśmy się w wyjaśnienie kwestii wyliczenia kwoty funduszu sołeckiego na rok 2013, organizowaliśmy konferencje regionalne w województwach, na zaproszenie mieszkańców prowadziliśmy spotkania w gminach i sołectwach. Uczestniczyliśmy w spotkaniach organizacji działających na obszarach wiejskich. Wspieraliśmy wspólnoty samorządowe, czyli kogo?

Kto tworzy samorząd? W gminie wspólnotę samorządową z mocy prawa tworzą wszyscy mieszkańcy. Zgodnie z ustawą o samorządzie gminnym mieszkańcy gminy podejmują rozstrzygnięcia w głosowaniu powszechnym (poprzez wybory i referendum) lub za pośrednictwem organów gminy. Nie wyłącza to jednak wszystkich innych form uczestnictwa obywateli w życiu gminy, które organy gminy zobowiązane są wspierać i zgodnie z przepisami realizować. Warto np. aby gminy prowadziły rzetelne konsultacje budżetów gmin.

Dużym polskim problemem jest znikome zaangażowanie ludzi w problemy samorządności. Składa się na to wiele przyczyn. […] Samorząd stał się w Polsce trwałym elementem ustroju, ale ludzie nadal nie bardzo wiedzą, co to jest ta cała samorządność […] Musi istnieć system kontroli społecznej, stwierdził jeden z autorów polskiego ustroju samorządowego Jerzy Regulski w wywiadzie udzielonym Gazecie Wrocławskiej w 2010 r. Aby mieszkańcy wiedzieli czym jest samorząd, muszą znać swoje prawa i egzekwować je, także w formie społecznej kontroli władzy.

Poważne traktowanie mieszkańców

W czasie wszystkich spotkań podkreślaliśmy znaczenie świadomości swoich praw przez mieszkańców, uwzględniania ich głosu w podejmowaniu decyzji dotyczących spraw publicznych. Jedną z kluczowych spraw podejmowanych przez Stowarzyszenie Liderów Lokalnych Grup Obywatelskich jest prawo do informacji, zapisane w art. 61 Konstytucji. Przysługuje ono każdemu obywatelowi i obywatelce. Udostępnianie informacji publicznych w tym szczególnie dotyczących gospodarki finansowej samorządów umożliwia społeczną kontrolę władzy. Kontrolując swoje władze obywatele włączają się w życie gminy w jeden z najbardziej aktywnych sposobów.

Którą drogą do samorządu?

W 2012 roku informując o prawach mieszkańców spotykaliśmy się wspólnie na wielu wydarzeniach. Dziękujemy za Państwa obecność i pytania! O funduszu sołeckim i prawach mieszkańców rozmawialiśmy m.in.:

W maju podczas XI Spotkania Organizacji Działających na Obszarach Wiejskich w Marózie, pt. organizacje, samorząd, razem czy osobno?

Zenon Michajłowski, członek Stowarzyszenia Liderów Lokalnych Grup Obywatelskich przy stanowisku SLLGO, Maróz 2012.

Na wiosnę oraz jesienią zebraliśmy się również w gronie uczestników i uczestniczek akcji Masz Głos Masz Wybór zainteresowanych funduszem sołeckim. Oprócz dwóch warsztatowych spotkań stacjonarnych w Warszawie, w ramach akcji odbyło się również kilkanaście lokalnych spotkań dotyczących funduszu sołeckiego w całej Polsce.

Odwiedziliśmy m.in.: Grzmiącą (woj. zachodniopomorskie), Żukowo (woj. pomorskie), Lubiewo i Dobrzyń nad Wisłą (woj. kujawsko-pomorskie), Bełżec i Ostrówek (woj. lubelskie), Działoszyn (woj. śląskie), Winnicę i Starą Białą (woj. mazowieckie) oraz Łomżę (woj. podlaskie). Dziękujemy naszym uczestnikom i uczestniczkom za zaproszenia oraz inspirujące rozmowy! Wywiady z uczestnikami listopadowego spotkania: sołtysami i sołtyskami, mieszkańcami sołectw pojawią się wkróce na naszej stronie internetowej.

Informacje o możliwości uczestniczenia w 2013 roku w akcji Masz Głos Masz Wybór w działaniach dotyczących funduszu sołeckiego opublikujemy w lutym.

Do samorządu staraliśmy się również dotrzeć współorganizując 10 października br. w parlamencie Klub Samorządowca. Tematem rozmów był budżet obywatelski, którego jedną z form jest fundusz sołecki.

Program dostępny jest tutaj, relacja na stronie Senatu dostępna jest tutaj. Klikając na poniższą fotografię można obejrzeć przebieg konferencji.

Od czerwca do września br. zorganizowaliśmy również regionalne konferencje dotyczące funduszu sołeckiego. Wydarzenia objął swoim patronatem Minister Administracji i Cyfryzacji. Spotkania odbywały się w Urzędach Wojewódzkich w Białymstoku, Bydgoszczy, Gorzowie Wielkopolskim, Kielcach, Olsztynie (dodatkowo w Ełku), Rzeszowie i Szczecinie.

Klikając na poniższą fotografię urochomisz krótki film ze spotkania w Kujawsko-Pomorskim Urzędzie Wojewódzkim.

Najważniejszą formą naszej aktywności było uczestnictwo w spotkaniach w gminach i sołectwach.

Klikając na poniższą fotografię uruchomisz krótki film ze spotkania o funuduszu sołeckim w gminie Stara Biała (woj. mazowieckie).

Odwiedź stronę sołectwa Rębiszów (woj. dolnośląskie) dostępną tutaj i zobacz ile osiągnął sołtys, rada sołecka oraz mieszkańcy. Mieliśmy przyjemność dwukrotnej wizyty w sołectwie. Gratulujemy aktywności sołtysa Piotra Cybulskiego!

fot. Andrzej Woźniak/Piotr Cybulski

W tekście Mieszkańcy ul. Sylwestra w obronie swoich domów znalazł się wykaz kwestii, jakie mieszkańcy Rudnik przekazali wójtowi gminy z prośbą o odpowiedź.

Wśród postulatów mieszkańców znalazła się następująca kwestia: Prosimy o przywrócenie chodnika łączącego ulice Sylwestra z Rzeczną. Był to naturalny odpływ dla nadmiaru wody. Odpowiedź gminy: Chodnik ten wykonano ze środków funduszu sołeckiego i tylko w takiej formie może być wprowadzona korekta. Zgodnie z ustawą o funduszu sołeckim za wykonanie funduszu sołeckiego odpowiada gmina. Nie oznacza to, że majątek np. w postaci chodnika ma być w przyszłości utrzymywany, naprawiany itp. z funduszu sołeckiego!

Inne pytania z tekstu wskazują, z jak skomplikowanymi kwestiami własnościowymi mamy często do czynienia w sołectwach: Pytanie: Kto odpowiada za utrzymanie drożności grobli wzdłuż ulic Rzecznej i Powstańców Śląskich, przez którą zalało nasze domy? Odpowiedź: Zarządcą jest Śląski Zarząd Melioracji i Urządzeń Wodnych w Katowicach, który podlega marszałkowi województwa.

Artykuł Rudnik. Mieszkańcy ul. Sylwestra w obronie swoich domów opublikowany 20 września 2012 r. na portalu nowiny.pl dostępny jest tutaj.

Warto zaufać mieszkańcom

Przedstawiamy artykuł Mariusza Baranowskiego, radnego gminy Brwinów, praktyka funduszu sołeckiego.

Często spotykamy się z pytaniami: czy fundsz sołecki można oceniać w perspektywie jednego roku? Czy wszystko od razu się udaje? Jak pisze Mariusz Baranowski, warto zaufać mieszkańcom sołectw. Już sam fakt, jak efektywnie wydatkowane są środki z funduszu sołeckiego, nie wspominając o osobistym zaangażowaniu i odpowiedzialności mieszkańców, świadczy że gmina, która posiada sołectwa, powinna skorzystać z szansy jaką daje Ustawa o funduszu sołeckim. Nie ma tańszego ekonomicznie i bardziej efektywnego społecznie sposobu realizacji zadań własnych gminy niż fundusz sołecki! W artykule opisane są doświadczenia pierwszych lat pracy z funduszem. Polecamy spojrzeć z perspektywy ujętej w poniższym tekście na Państwa gminy i sołectwa.

Mariusz Baranowski wskazuje również jak istotne dla powodzenia funduszu sołeckiego jest wsparcie procesu wdrażania funduszu w gminie ze strony pracowników urzędu gminy. To praktyczna wskazówka dla wielu samorządów, którym zależy na powodzeniu tego mechanizmu upodmiotowiania mieszkańców. Wskazówka poparta również zaleceniami Najwyższej Izby Kontroli – aby w zakresie odpowiedzialności pracowników w urzędzie gminy uregulowane były kwestie dotyczące funduszu sołeckiego.

Za tekstem stoi zaangażowanie mieszkańców, radnych, urzędników, sołtysów w gminie Brwinów. Przedsięwzięcia z funduszu sołeckiego zostały zrealizowane (często, jak pisze autor, taniej niż było to ujęte we wnioskach sołectw), po roku w sołectwach każdy mógł zaobserowować zmiany. Budżet gminy został zrealizowany, a o jego części jaką jest fundusz sołecki odpowiedzialnie zdecydowali mieszkańcy na zebraniach wiejskich. Mamy nadzieję, że te argumenty i pozytywny przykład gminy Brwinów przekona zwolenników funduszu, aby poświęcili jeszcze więcej czasu na pracę w sołectwie, osoby niezdecydowane, że warto dać sobie szansę, zaś przeciwników – że wiele z ich obaw, po kilku latach funkcjonowania ustawy, znalazło swoje rozwiązania w praktyce.

Zapraszamy do lektury:

Fundusz sołecki: Brwinów daje przykład  

Brwinów był jednym z pierwszych samorządów, które podjęły decyzję o wyodrębnieniu funduszu sołeckiego. Początkowo efekty były dalekie od oczekiwań, ale wystarczyło wyciągnąć z tej lekcji odpowiednie wnioski i dziś gmina Brwinów może być wzorem dla innych.  

W gminie Brwinów decyzję o wyodrębnieniu środków na fundusz sołecki podjęto już w roku wejścia w życie ustawy z dnia 20 lutego 2009 r. o funduszu sołeckim – w maju 2009 r. Rada Miejska w Brwinowie podjęła uchwałę o wyodrębnieniu z budżetu gminy środków na fundusz. Warto wspomnieć, że podjęcie takiej uchwały jest sprawą dobrowolną i indywidualną każdego samorządu.  

Gmina Brwinów jest jedną z 50 gmin miejsko-wiejskich województwa mazowieckiego. Wśród 6 gmin powiatu pruszkowskiego zajmuje 3 miejsce pod względem ludności (nieco ponad 23 tys.) i 2 miejsce pod względem powierzchni (69,16 km2). Funkcjonuje w niej 15 sołectw. Wysokość środków przyznawanych dla każdego sołectwa w ramach funduszu sołeckiego jest w dużym stopniu uzależniona od ilości mieszkańców. W sołectwach gminy Brwinów jest to znacznie zróżnicowane. Przyznane kwoty wahają się od ok. 10 000,00 zł do blisko 30 000,00 zł. 

W pierwszym roku funkcjonowania funduszu sołeckiego, z budżetu gminy Brwinów wygospodarowano kwotę w wysokości 252 696,00 zł łącznie dla wszystkich sołectw. 

Rok 2010 był prekursorskim, a zarazem trudnym rokiem patrząc pod kątem realizacji zadań związanych z funduszem sołeckim. Niedostateczna informacja dla sołtysów i rad sołeckich o warunkach z jego skorzystania, jak również mała informacja zwrotna ze strony urzędu spowodowały, że mimo złożenia przez wszystkie sołectwa wymaganych dokumentów tylko 8 sołectw podjęło działania zmierzające do realizacji zadań, a tylko 5 zrealizowało zamierzone przedsięwzięcia w 100%. Powodem problemów mógł być również fakt krótkiego okresu czasu jaki mieli sołtysi od momentu podjęcia uchwały (maj 2009 r.) do momentu złożenia niezbędnej dokumentacji (wrzesień 2009 r.).

W sumie w 2010 r. wartość wydatkowania środków przyznanych w ramach funduszu sołeckiego osiągnęła 105 411,35 zł, co stanowiło tylko 41,71 % wydatkowania środków ogółem. Niestety o roku 2010 nie można powiedzieć, że był sukcesem pod kątem realizacji funduszu sołeckiego w gminie Brwinów. 

Poniższy wykres obrazuje plan i wykonanie funduszu sołeckiego w 2010 r.

Pomimo niepowodzenia, jakim było małe wydatkowanie środków z funduszu sołeckiego w 2010 r., gmina Brwinów wyodrębniła w budżecie na rok 2011 środki na  fundusz sołecki. Dzięki doświadczeniom z roku poprzedniego tym razem w Brwinowie było inaczej. Dzięki ogromnej pomocy urzędników, z którymi omawiano możliwości finansowania poszczególnych zadań, współpracy sołtysów i rad sołeckich oraz pracom Komisji Ochrony Środowiska i Ekologii, rok 2011 przyniósł radykalną poprawę w stosunku do roku ubiegłego. Bardzo dobre przygotowanie wniosków  wraz z przemyślanymi zapisami dotyczącymi zadań do realizacji, spowodowało, że  łączne wydatkowanie środków w 2011 r. ukształtowało się na poziomie 88,44%.

Zwrócić należy jednak uwagę, że pomimo niepełnej kwoty wykonania finansowego, większość zadań pod kątem merytorycznym została wykonana w 100% – zaplanowane przedsięwzięcia udało się zrealizować taniej niż oszacowano na etapie przygotowywania wniosków sołeckich.

Wysokość środków przyznanych dla sołectw w roku 2011 wyniosła 244 031,00 zł, a wydatkowanie osiągnęło poziom 215 832,47 pln. 

Poniższy wykres obrazuje plan i wykonanie funduszu sołeckiego w 2011 r.

Jak widać na powyższym wykresie, 13 z 15 sołectw złożyło wnioski z zadaniami przewidzianymi do realizacji w ramach funduszu sołeckiego. W tym miejscu należy zwrócić uwagę, że dla dwóch sołectw nie wyodrębniono środków w ramach funduszu sołeckiego. Spowodowane było to błędnym złożeniem dokumentów. Z sołectw tych złożono „wnioski do budżetu”, które są przyjmowane również do 30 września br., jednak nie są tożsame z „wnioskami do funduszu sołeckiego”.

Poniższy wykres obrazuje jak kształtowało się wykonanie funduszu sołeckiego w sołectwach gminy Brwinów na przełomie dwóch lat. 

Jak widać potrzeba było tylko jednego roku, aby z zebranych złych doświadczeń przejść do fazy wzrostu. To może jednoznacznie świadczyć o celowości funduszu sołeckiego i potrzebie jego istnienia.  

Przy omawianiu niewątpliwych korzyści z funduszu sołeckiego, takich jak integracja i aktywizacja społeczności lokalnej, należy wspomnieć o wartości dodanej, jaką jest zwrot przez wojewodę części wydatkowanych środków do budżetu gminy. Ustawa o funduszu sołeckim przewiduje trzy progi zwrotu (10 %, 20 % i 30%), które reguluje rozporządzenie Ministra Finansów z 25.01.2010 r. 

Gmina Brwinów otrzymuje zwrot w wysokości 20%. Do 31 maja roku następującego po roku wydatków gmina składa wniosek do wojewody i w przypadku braku uchybień po zaakceptowaniu wniosku pieniądze zostają przekazane do dnia 31 sierpnia. Wysokość zwrotu za rok 2010 wyniosła 18 174,69 zł, a wysokość zwrotu za rok 2011 prognozowana jest w wysokości 42 000,00 zł.

Aby skutecznie zrealizować przedsięwzięcia z funduszu sołeckiego, niezbędne jest przygotowanie  kilku dokumentów. Wiele razy spotkałem się z negatywnymi opiniami, że fundusz solecki to dużo pracy i ogromna papierologia. Nic bardziej mylnego.

Potrzebne dokumenty to:

– wniosek do wójta/burmistrza;

– uchwała z zebrania wiejskiego;

– protokół z zebrania wiejskiego;

– lista obecności mieszkańców. 

Jest do zazwyczaj 4-5 kartek, które w bardzo istotny sposób mogą przyczynić się do budowy kapitału społecznego, wzrostu aktywności mieszkańców i poprawy ich warunków życia. 

Myślę, że dużo problemów w pierwszym roku działania funduszu sołeckiego w Brwinowie sprawiło wskazanie sołtysom jak i mieszkańcom, na jakie działania mogą zostać przeznaczone środki. Wiele osób myślało, że są to pieniądze przeznaczone dla sołectwa i mogą być wydatkowane całkowicie dowolnie. Ot, taki swoisty „koncert życzeń”. Może właśnie to przyczyniło się do osiągnięcia niskiego rezultatu w 2010. 

Jednak, kiedy to w kolejnym roku pomysły i zadania były omawiane i konsultowane z pracownikami poszczególnych referatów w Urzędzie Gminy Brwinów, wynik realizacji funduszu sołeckiego diametralnie się podwyższył i można mówić o sukcesie. Dlatego należy bezwzględnie pamiętać, że środki te mogą zostać przeznaczone przez sołectwo wyłącznie na zadania, które są zgodne zadaniami własnymi gminy w rozumieniu zapisów ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym.

Jak wspomniałem wcześniej, celem ustawy o funduszu sołeckim było wyodrębnienie środków, które mają służyć pobudzeniu inicjatyw lokalnych, integracji ludności wiejskiej i przyczyniać się do budowania społeczeństwa obywatelskiego. 

Jak wszyscy wiemy, tereny wiejskie w Polsce od zawsze były niedoinwestowane, podobnie jak i w Brwinowie. Dlatego sołectwa dużą część środków przeznaczają zgodnie z wolą mieszkańców na zadania inwestycyjne. 

Istotną kwestią jest zebranie wiejskie, które na terenie sołectwa jest ciałem uchwałodawczym. To mieszkańcy, podejmując stosowną uchwałę, w pełni decydują na co zostanie przeznaczony fundusz sołecki. Sołtysi w gminie Brwinów otrzymują oficjalną informację o wysokości przyznanego funduszu sołeckiego pod koniec lipca każdego roku. Dobrą praktyką, jaką prowadzą sołtysi, są  wcześniejsze rozmowy z mieszkańcami wsi na temat przeznaczenia środków. Najczęściej odbywa się to już po podjęciu uchwały w tej sprawie przez Radę Miejską w Brwinowie. Dzięki temu jest czas do września, aby na spokojnie wypracować i omówić poszczególne pomysły.  Na wrześniowych zebraniach wiejskich sołtysi wraz z członkami rad sołeckich mają już opracowaną listę pomysłów wraz z wstępnym kosztorysem. To ułatwia późniejszą dyskusję i wypracowanie ostatecznego stanowiska podczas zebrania.

W gminie Brwinów sołectwa przeznaczały fundusz na różne zadania. Dzięki szerokiemu wachlarzowi możliwości, jakie daje katalog zadań własnych gminy, w 2010 r. zakupiono wyposażenia do strażnic OSP, uzupełniono oświetlenie uliczne, zamontowano tablice informacyjne, wybudowano wiaty przystankowe, wyremontowano odcinki dróg gminnych, wymieniono okna w budynkach gminnych służących lokalnej społeczności, doposażono place zabaw, ale również zorganizowano festyn i wycieczki dla mieszkańców jak i akcje o charakterze ekologiczno-kulturalno-oświatowym. 

W roku 2011 zadania wpisane we wnioskach były podobne. Jednak należy zdawać sobie sprawę z faktu, że nawet fundusz sołecki nie zaspokoi wszystkich potrzeb, z jakimi borykają się sołectwa, szczególnie, że niektóre inwestycje znacznie przewyższają budżet jaki został przeznaczony na fundusz sołecki. Dlatego niektóre sołectwa (prognozując wysokość przyszłych funduszy sołeckich) takie inwestycje rozkładają na 2-3 lata. I tak w jednym z sołectw wszystkie środki z przyznanego funduszu sołeckiego przeznaczono na zakup materiałów na wymianę pokrycia dachowego w OSP, a w czerwcu 2012 roku wykonano te roboty. Podobnie było z projektowaniem boiska wielofunkcyjnego, a w dalszych latach będzie realizowana jego budowa.

Podsumowując:

Po rozmowach z sołtysami i mieszkańcami  gminy Brwinów można stwierdzić, że fundusz sołecki jest odbierany jako bardzo dobra inicjatywa. To doskonały mechanizm służący aktywizacji mieszkańców. Jednak należy pamiętać, że bez odpowiedniego wsparcia ze strony władz samorządowych z czasem fundusz sołecki może stać się narzędziem nieefektywnym. Ja jednak jestem spokojny, że w Brwinowie taki czas nigdy nie nadejdzie. 

Mariusz Paweł Baranowski

Stowarzyszenie Liderów Lokalnych Grup Obywatelskich zaprasza na spotkania lokalne o funduszu sołeckim, organizowane w ramach akcji Masz Głos Masz Wybór.

Pierwsze spotkanie odbędzie już w tym tygodniu 14 czerwca 2012 o godzinie 14.00 w Ostrówku (woj. lubelskie). Kolejne spotkania organizowane w czerwcu 2012 r. mają miejsce: 18 czerwca w Chwaszczynie (woj. pomorskie), 19 czerwca w Lubiewie (woj. kujawsko-pomorskie) oraz 21 czerwca w Grzmiącej (woj.kujawsko-pomorskie).

W Ostrówku, gdzie kolejny rok w budżecie gminy wyorębniany jest fundusz sołecki, spotkanie odbędzie się w świetlicy Urzędu Gminy i dotyczyć będzie m.in. następujących tematów:

1. Kompetencje jednostek pomocniczych gminy;

2. Procedura funduszu sołeckiego – harmonogram, obowiązki rady gminy, wójta, sołtysa, mieszkańców;

3. Zebranie wiejskie a fundusz sołecki;

4. Na co można wydać pieniądze z funduszu sołeckiego;

5. Zalety funduszu sołeckiego dla władz i mieszkańców;

6. Udział funduszu sołeckiego w budżecie gminy;

7. Zwrot części wydatków z funduszu sołeckiego z budżetu państwa;

Zapraszamy sołtyski i sołtysów, członków i członkinie rad sołeckich oraz wszystkich mieszkańców.

Dziękujemy wszystkim, którzy zapisali się do zadania o funduszu sołeckim w akcji Masz Głos Masz Wybór!

Między 11 a 13 maja 2012 r. odbyło się spotkanie stacjonarne uczestników i uczestniczek ackji. Materiały, jakimi posługiwaliśmy się na szkoleniu, dostępne są w wersji elektronicznej, jednak wiele wymaga szczegółowego omówienia. Informacje, jakie znajdują się niżej stanowią uzupełnienie naszych dyskusji, ćwiczeń, wykładów oraz programu znajdującego się na stronie Fundacji Batorego tutaj. Przede wszystkim dzieliliśmy się i nadal dzielimy się naszymi doświadczeniami!

Ramowy program spotkania 11-13 maja 2012 r. znajduje się tutaj.

Cykl zajęć w ramach spotkania można podsumować w czterech blokach tematycznych.

1.    Od konstytucji do statutu sołectwa

Omawianie kwestii ustrojowych, regulujących funkcjonowanie jednostek pomocniczych samorządu terytorialnego , rozpoczęliśmy od rozmowy o zapisanej w konstytucji zasady pomocniczości, umacniającej uprawnienia obywateli i ich wspólnot. O ustrojowym umocowaniu sołectw rozmawialiśmy w oparciu o przepisy ustawy o samorządzie gminnym. Przedstawialiśmy także zapisy statutów gmin oraz sołectw. Określiliśmy role: zebrania wiejskiego, rady sołeckiej, sołtysa. Zastanawialiśmy się, jak powinien być skonstruowany poprawny statut sołectwa – nie tylko w perspektywie funduszu sołeckiego ale również m.in. w sytuacji dysponowania majątkiem sołectwa.

Polecamy, aby każda osoba zainteresowana funkcjonowaniem swojego sołectwa zapoznała się ze statutem własnego sołectwa, gdzie określone są np. forma informowania o zebraniu wiejskim, prawa i obowiązki sołtysa. Warto zaznajomić się także z odpowiednimi zapisami statutu gminy. Dla osób zainteresowanych tematem jednostek pomocniczych samorządu terytorialnego polecamy lekturę monografii Moniki Augustyniak Jednostki pomocnicze gminy, Wolters-Kluwer 2010.

Skupiając się na ustawie o funduszu sołeckim omówiliśmy procedurę wprowadzania funduszu sołeckiego: od uchwały rady gminy o wyodrębnieniu funduszu sołeckiego, informację o wysokości środków z funduszu i decyzje mieszkańców na zebraniach wiejskich w pierwszym roku, przez wykonanie przedsięwzięć w drugim roku, po wniosek gminy do budżetu państwa o zwrot części wydatków poniesionych na przedsięwzięcia z funduszu sołeckiego w trzecim roku. Ustawa dokładnie opisuje role mieszkańców, organów gminy, sołtysa, radnych, wszystkich zaangażowanych w ten proces osób. Nasze dyskusje dotyczyły także tego – jak włączyć w proces funduszu sołeckiego jak najwięcej mieszkańców sołectw.

Ważnym elementem procesu wprowadzania funduszu sołeckiego może być organizowane jeszcze przez zebraniem wiejskim, nieformalne spotkanie mieszkańców na którym zbierane będą pierwsze propozycje do funduszu – tak aby można było przygotować wstępne kosztorysy, zastanowić się jeszcze nad celowością przedsięwzięć, podyskutować o dalszym rozwoju sołectwa.

2.    Od budżetu gminy do funduszu sołeckiego

Tematykę związaną z procedurą, wydatkowaniem i rozliczaniem funduszu sołeckiego rozpoczęliśmy od wykładu Dariusza Kraszewskiego o budżecie gminy. Fundusz sołecki jest częścią budżetu gminy i dobrze wiedzieć, co ów dokument – na pozór skomplikowany i niezrozumiały  – zawiera, jak go czytać i jakie informacje istotne są dla mieszkańców, członków rad sołeckich, sołtysów czy radnych. Np. gdzie w budżecie gminy znaleźć informacje o rezerwie ogólnej i w jakim trybie zwracać się o środki służące realizacji przedsięwzięć mieszkańców z inicjatywy lokalnej.

Publikacja Stowarzyszenia Liderów Lokalnych Grup Obywatelskich Budżet gminy bez tajemnic w wersji elektronicznej dostępna jest tutaj.

W części dotyczącej funduszu sołeckiego zastanawialiśmy się nad tym, jakie przedsięwzięcia mogą być finansowane z funduszu sołeckiego. Wybraliśmy 25 najtrudniejszych, naszym zdaniem, pytań z poradnictwa udzielanego na stronie funduszesoleckie.pl i omawialiśmy czy wybrane przedsięwzięcia mogą być finansowane z funduszu sołeckiego: na podstawie ustawy o funduszu sołeckim, ustawy o samorządzie gminnym (przede wszystkim w zakresie art. 6 i 7 dotyczą cych zadań własnych gminy) oraz innych ustaw. Nasza dyskusja dotyczyła niejednokrotnie bardzo szczegółowych przepisów prawnych, np. prawa budowlanego, do których odsyłają pytania o fundusz sołecki.

Szczególny nacisk położyliśmy na właściwe nazewnictwo przedsięwzięć z funduszu sołeckiego, na co zwracaliśmy uwagę m.in. tutaj oraz kontrole funduszu sołeckiego przez Regionalne Izby Obrachunkowe.

3.     Od funduszu sołeckiego do odnowy wsi

Fundusz sołecki może stanowić dla mieszkańców punkt wyjścia do podjęcia innych inicjatyw na rzecz sołectwa. Jednym z takich mechanizmów może być Odnowa Wsi. Na temat Odnowy Wsi u Załączyliśmy dwa artykuły Ryszarda Wilczyńskiego, wojewody opolskiego, od początku zaangażowanego we wprowadzanie tak funduszu sołeckiego jak i mechanizmu odnowy wsi. Więcej o Odnowie wsi można dowiedzieć się m.in. tutaj. O tym, że temat odnowy wsi w ostatnim czasie budzi ożywioną dyskusję można przeczytać w relacjach prasowych, np. tutaj.

Dużo miejsca poświęciliśmy inicjatywie lokalnej, która daje podstawy prawne do wykonania bezpośrednio przez mieszkańców przedsięwzięć na terenie swojego sołectwa. Więcej na ten temat można przeczytać tutaj.

4.    Od prawa do informacji do… tego co każdy chciałby wiedzieć o funkcjonowaniu władzy publicznej

Kwestie praw mieszkańców omawialiśmy na przykładzie materiałów Pozarządowego Centrum Dostępu do Informacji Publicznej i orzeczeń sądowych. Oprócz omawianych wcześniej aktów prawnych każdy z uczestników i uczestniczek naszych zajęć otrzymał również wyciąg z konstytucji zawierający art. 61 określający prawo do informacji oraz ustawę o informacji publicznej.

Rozmawialiśmy m.in. o tym, że każdy ma prawo do wstępu na sesję rady gminy, do udziału w komisjach rady i utrwalania w formie filmu i dźwięku ich obrad (na przykładzie dostępnego tutaj wyroku WSA w Łodzi, sygn. akt II SA/Łd 89/08). Każdy ma  również prawo do zapoznania się w takiej formie w jakiej sobie życzy (np.: kopii ksero, wglądu do akt, bezpłatnych skanów dokumentów wysłanych na podany adres e-mailowy) z pełną dokumentacją dotyczącą funduszu sołeckiego. Chodzi tu np. o uchwały rady gminy, protokoły z sesji rady gminy, dokumenty potwierdzające wydatki z funduszu sołeckiego, wnioski o fundusz sołecki itd. (na przykładzie dostępnego tutaj wyroku WSA w Opolu, sygn. akt II SAB/Op 66/11).

Podczas naszego spotkania zrealizowaliśmy m.in. pełny program szkoleniowy znajdujący się w ofercie Regionalnych Izb Obrachunkowych. Inne przykładowe programy szkoleń dot. funduszu sołeckiego dostępne są dla RIO w Zielonej Górze tutaj  oraz dla Krajowego Stowarzyszenie Sołtysów (KSS) tutaj.

Zdjęcia z naszego majowego spotkania znajdują się niżej, a relację na stronie internetowej sołectwa Rębiszów umieścił uczestnik naszego spotkania pan Piotr Cybulski, sołtys Rębiszowa. Zapraszamy do odwiedzenia strony rebiszow.pl. Piotr  Cybulski wyczerpująco informuje mieszkańców o sprawach dotyczących życia społeczności Rębiszowa.

Dziękujemy wszystkim uczestniokom i uczestniczkom za udział i wspaniałe dyskusje!

Fundusz Sołecki był pretekstem do aktywizacji mieszkańców małej wsi Pogreby w gm. Kleszczele. Chcą oni wybudować przystanek autobusowy informuje Polskie Radio Białystok.

Wypowiedzi mieszkanki Kleszczeli można posłuchać w audycji Ukraińska Dumka Polskiego Radia Białystok w języku ukraińskim, wyemitowanej 15 lutego 2012 r. tutaj.

Dajmy ludziom w tych wioskach szansę. Nie są to duże pieniądze, ale – gdy ma się dobry pomysł – nawet za niewielkie środki można coś dobrego zbudować — argumentowali radni, mimo dość sceptycznego zdania większości sołtysów: relacjonuje Gazeta Olsztyńska z Bań Mazurskich.

Informacja z Gazety Olsztyńskiej z 7 kwietnia 2012 r. dostępna jest tutaj.