Dowóz dzieci w ramach lokalnego transportu zbiorowego z funduszu?

Dzieci mają do szkoły 2,8 kilometra. Czy z funduszu sołeckiego można sfinansować dowożenie dzieci w ramach lokalnego transportu zbiorowego?

Pytanie:

Dzieci mają do szkoły 2,8 kilometra. Ustawa nakłada obowiązek dowożenia dzieci powyżej 3 kilometrów. Czy z funduszu sołeckiego można sfinansować dowożenie dzieci w ramach lokalnego transportu zbiorowego? Np. kupić bilety lub wynająć busa itp.

Odpowiedź:

Problem postawiony w pytaniu sprowadza się do oceny, czy sfinansowanie z budżetu gminy dowozu dzieci przy odległościach niewymagających od gminy zapewnienia bezpłatnego dowozu mieści się w zakresie zadań własnych gminy. Z jednej strony art. 6 ustawy o samorządzie gminnym przypisuje do zakresu działania gminy wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone do kompetencji innych podmiotów. Z drugiej zaś przepisy art. 17 ustawy o systemie oświaty mogą być traktowane jako podstawa do ponoszenia przez gminę wydatków wyłącznie na zapewnienie dowozu dzieci, które zamieszkują w większej odległości od szkoły niż podana w art. 17 ust. 2 tej ustawy. Jednocześnie trzeba mieć na uwadze, że w art. 17 ustawy o systemie oświaty nie rozstrzygnięto jednoznacznie kwestii, czy ewentualne zapewnienie dowozu na krótszych odległościach jest zadaniem gminy czy nie. Wskazanie, że na gminie spoczywa obowiązek zapewnienia bezpłatnego dowozu na odległościach dłuższych niż 3 (klasy I-IV) i 4 (klasy V-VI i gimnazjum) kilometry nie musi być interpretowane jako brak możliwości finansowania dowozu na krótszych odcinkach, a jedynie jako brak obowiązku finansowania tego typu dowozu.

Uznanie tego typu zadania za zadanie własne gminy będzie zatem zależało od oceny organu nadzoru, ponieważ możliwe są różne interpretacje art. 17 ustawy o samorządzie gminnym. Z dostępnego (ubogiego) orzecznictwa w tej sprawie należy wskazać na tezy wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gorzowie Wielkopolskim z dnia 21 października 2008 r. (I SA/Go 713/08), którym WSA podtrzymał uchwałę Kolegium RIO w Zielonej Górze negującą możliwość dofinansowywania z budżetu dowozów do szkoły uczniów niespełniających kryteriów do bezpłatnego dowozu, określonych w art. 17 ust. 2 u.s.o. Sąd stwierdził, że „Art. 6, 18 ust. 1 u.s.g., mają charakter przepisów ogólnych, nie mogą stanowić samodzielnej podstawy prawnej do podjęcia uchwały określającej zasady dofinansowania dowozów szkolnych z budżetu gminy uczniom niespełniającym kryteriów odległości wskazanych w art. 17 ust. 2 u.s.o.”

Zatem uchwalając tego typu przedsięwzięcie sołectwo powinno liczyć się z możliwością odrzucenia wniosku jako sprzecznego z przepisami określającymi zasady finansowania z budżetu gminy dowozu dzieci do szkół. Istnieje bowiem realne niebezpieczeństwo, że wydatki zaplanowane czy ewentualnie poniesione przez gminę na ten cel będą kwestionowane przez organy nadzoru i kontroli.